Pierwotniaki – pojęcia

 

 

1. Pellikula – błona komórkowa podścielona tworami błoniastymi.

2. Ruch ameboidlany – pełzakowaty.

3. Pseudopodia – nibynóżki, zmienne, nietrwałe, różnego rodzaju wypustki plazmatyczne dzięki którym komórka ściąga się w inne miejsce, występuje u pierwotniaków nie posiadających pellikuli.

4. Udilipodia – nić, flagellum, trwałe, cienkie twory plazmatyczne, które posiadają cześć osiową złożoną z włókien fibryli 2+9.

5. aksopodia – charakterystyczne dla orzęsków wypustki plazmatyczne rozmieszczone promieniście wokół komórki, posiadają twardą oś – akson.

6. Fagocytoza – pobieranie i trawienie dużych obiektów, np. bakterii.

7. Pinocytoza – pobieranie i trawienie mniejszych obiektów, np. białek.

8. Wchłanianie – pobieranie prostych pokarmów nie wymagających trawienia.

9. Ciałka bazalne – ciałka podstawowe na których osadzone są wici i rzęski.

10. Trichocysty – urządzenia obronne znajdują się nad ciałkami bazalnymi.

11. Koniugacja – rozmnażanie płciowe u pierwotniaków, przed i po procesie mamy do czynienia z dwoma osobnikami.

12. Taksja – ruch organizmu, reakcja na bodźce chemiczne.

13. Filogeneza – historia powstania gatunku.

14. Ortogeneza – historia rozwoju jednego gatunku.

15. Sporocysta – to cysta wypełniona sporozoitami.

16. Erytrocyty – krwinki czerwone.

17. Sporozoity – formy inwazyjne, znajdują się w gruczołach ślinowych komara widliszka (Anopheles); (Plasmodium vivax).

18. Schizogonium egzoerytrocytalne – w okresie 10 dni następuje degradacja komórek wątroby (hepar); (Plasmodium vivax).

19. Hepar – wątroba.

20. Schizogonia – podział rozpadowy w cyklu rozwojowym.

21. Gametogonia – rozmnażanie płciowe i bezpłciowe u sporowców.

22. Ookineta – zygota zachowująca zdolność ruchu.

23. Kinetostom – ciałko podstawowe na którym osadzone są rzęski (cilata).

24. Tigmotaktyzm – bardzo silne przytwierdzenie się orzęski do podłoża.

25. Perystom – miejsce w którym rzęski łączą się w grubsze i cienkie pędzelki lub błonki tworzą cstrefę służącą do napędzania pokarmu.

26. Cirri – sztywne kolce powstałe z większej liczby pojedynczych rzęsek.

27. Mikronukleus – małe jądro bierze udział w rozmnażaniu.

28. Makronukleus – większe jądro kieruje metabolizmem komórki i jej wzrostem.

29. Nematocyty – silnie reagują na bodźce chemiczne.

30. Monemy – włókna kurczliwe za pomocą których komórka zmienia kształt.

31. Azospermia – bezpłodność wywołana rzęsistkiem.

32. Endometrium – błona śluzowa w macicy.

33. Preputium – napletek.

34. Clitellum – łechtaczka.

35. Vagina – pochwa.

36. Placeuta – łożysko.

37. Smegna – biała masa pod napletkiem.

38. Miano coli – zawartość pełzaka w H2O (Entameba Coli).

39. Stigma – plamka oczna u Eugleny Vielidis – fotoreceptor.

40. Wakuole – wodniczki tętniące, usuwają nadmiar H2O z komórki.

41. Wakuole pokarmowe – wodniczki odpowiedzialne za trawienie.

42. Patogonia – czynnik chorobotwórczy.

43. Bruzda oralna – gęba u wiciowców.

44. Cytofarynks – przełyk u wiciowców.

45. Cytopyge – odbyt.

46. Spora – czynnik zakaźny przekazywany do następnego gospodarza us porowców.

47. Cyklomorfoza – cykliczne zmiany morfologii u Trypanosoma gambiense.

48. Żywiciel ostateczny – to organizm, w którym następuje rozmnażanie płciowe danego pasożyta.