Pierwszą piramidę nie mającą jeszcze klasycznego, kwadratowego zarysu, kazał wznieść faraon Djoser już ok. 2630 r p.n.e. koło Sakkara. Piramida Snofru w Dashur (ok.2550) została wykonana w formie łamanej, tzn. mniej więcej w połowie budowli ściany mają nagle mniejszy kąt wznoszenia. U podstawy piramida ma dł. 188m i wysokość 97m .
Około 2553 do2505 r p. n. e. faraonowie Snofru: Cheops, Chefren i Mykerinos kazali budować w północnym Egipcie piramidy, które miały stać się ich pomnikami nagrobnymi. Piramidy nie występowały nigdy oddzielnie, lecz stanowiły główną część kompletnego zespołu świątynnego. Drogę do tych nekropolii wskazuje kanał, prowadzący od Nilu do brzegu pustyni, o symbolicznym znaczeniu (droga oczyszczenia).
Trzy piramidy z Gizeh tworzą prawdopodobnie najszybciej rozpoznawalną grupę budowli na świecie, grupę, której przez stulecia przyglądano się z zachwytem i lękiem.
Lęk jest usprawiedliwiony. Piramidę Cheopsa budowano z ogromnej ilości gigantycznych bloków wapiennych, ważących od 2,5 do 15 ton! Całą tę olbrzymią masę kamieni podnoszono bez pomocy nowoczesnych maszyn. Wykorzystywano do tego rampy, dźwignie i ciągnięte przez woły sanie, na których wleczono kamienne bloki.
Mimo to piramidę zbudowano z nieprawdopodobną dokładnością. Stoi ona na sztucznie zrównanym terenie, który odchyla się od doskonale poziomej powierzchni jedynie o niecałe 2cm. Jest to niemal idealna bryła matematyczna ustawiona precyzyjnie według kierunków świata.
Nikt nie wie, dlaczego osiągnięcie takiej doskonałości było aż tak ważne, lecz oczywiste jest, że przywiązywano do tego wielką wagę. Nikt też nie wie na pewno dlaczego piramida
w ogóle została zbudowana. Ogólnie przyjęta teoria głosi, że był to grobowiec faraona. Może tak było, dziwne jednak wydaje się, że nigdy nie znaleziono żadnego ciała ani w tej piramidzie, ani w pozostałych. Kiedy w XIX w n.e. oficjalnie zorganizowana ekspedycja weszła do piramidy Cheopsa i z trudem dotarła do komnaty królewskiej, okazało się, że ogromny kamienny sarkofag jest pusty, chociaż wyglądał na nienaruszony.
Tuż na zewnątrz piramidy znaleziono w 1854 roku w długim kanale częściowo rozebraną barkę pogrzebową długości 44m. Obecnie można ją obejrzeć w położonym nieopodal Muzeum Słonecznej Barki.
Około 2630 r p.n.e. faraon Djoser kazał wznieść piramidę w Sakkara , położonej 18 km na południe od Gizeh.
Budowla ta nie została od razu zaplanowana w ostatecznym kształcie. Punkt wyjścia stanowiła mastaba. Jest to mauzoleum zbudowane z wapienia lub cegieł o pochyłych ścianach i podstawie ok. 20x50m. Faraon Djoser kazał najpierw dobudować niewielką dwuczłonową mastabę (7x28m). Gotowa budowla nie ma kwadratowej podstawy jak późniejsze piramidy, lec mierzy 118x140m przy wysokości 60m. Piramidę tworzy sześć wyraźnych tarasów.
Ta schodkowa piramida nie jest grobowcem sama w sobie, lecz jednym z elementów tworzących ogromny zespół obiektów świątynnych.
Cały kompleks ma powierzchnię 275x545m, jest otoczony murem i miał stanowić pomniejszone odwzorowanie pałacu faraonów znajdującego się w Memfis.
Największą piramidę – Cheopsa zbudowano ok. 2553r p.n.e. Długość krawędzi podstawy wynosiła 232m, a wysokość 148m. Wewnątrz piramida wykonana jest z żółtawych bloków z piaskowca, a na zewnątrz licowana ukośnymi kamieniami z białego wapienia. Ukośne ściany zewnętrzne są dokładnie wygładzone. Cokół i wewnętrzne komory grobowe wykonano z granitu. Ogólna kubatura budowli wynosi 2 521 000 m3
Pierwsza (niedokończona) komora grobowa mieści się 30m poniżej powierzchni ziemi, druga ok. 21m nad podstawą. Korytarzem prowadzącym do drugiej komory dochodzi się do sali, która wiedzie do właściwej komory faraona. Powyżej tego serca piramidy znajduje się pięć pustych pomieszczeń, jedno na drugim, odciążających strop. Komora grobowa faraona znajduje się około 43m nad podstawą. Prowadzą od niej na zewnątrz dwa szyby świetlne. Piramida Cheopsa jest wzniesiona według dokładnych reguł matematycznych. Jej podstawową miarą wydaje się być „cal piramidalny” , jednostka, która jest podana na płycie granitowej przed wejściem do komory faraona. 25 cali piramidalnych daje „metr piramidalny” to jest 0,635m (nazwy miar pochodzą od badacza piramid – Piazzi Smytha). Ten „metr piramidalny” stanowi (przypadkowo?) jedną dziesięciomilionową część promienia biegunowego Ziemi. Długość boczna piramidy Cheopsa wynosi 365,24 metrów piramidalnych, co odpowiada liczbie dni w roku. Obwód kwadratowej podstawy (928,64m) równa się obwodowi koła o promieniu równym wysokości piramidy (177,8m). Świadczy to, że budujący znali liczbę (3,1416).
Piramida jest dokładnie usytuowana w kierunku północ-południe. Różne jej zewnętrzne i wewnętrzne powierzchnie, sztolnie oświetlające komorę grobową faraona pozwalają zauważyć związki z astronomią (pozycja Słońca jak przy zrównaniu dnia i nocy, bieguny eliptyki, punkt kulminacyjny Syriusza uosabiający boginię Izydę itd.)
Piramida została zbudowana z 2,3mln bloków kamiennych ułożonych w 210 warstwach, przez ok. 100000 robotników w ciągu 20 lat. Komora faraona została zbudowana ze stu oszlifowanych i wypolerowanych bloków granitowych. Wapień numulitowy do licowania piramid pochodził z kamieniołomów w górach Mokkatam koło Kairu. Sąsiednia piramida Chefrena (zbudowana ok. 2518) nie sprawia mniej imponującego widoku przy długości krawędzi podstawy 215m, wysokości 143m i objętości 1866700m3. Nie jest ona jednak w wyraźny sposób usytuowana w stosunku do kierunków świata i nie ma związku między jej wymiarami a obserwacjami astronomicznymi.
Nieco mniejsza jest piramida wzniesiona za czasów Mykerinosa ok. 2505r p.n.e., położona w tej samej nekropolii w Gizeh. Ma ona długość krawędzi podstawy 108m, wysokość 66.
Istnieje wiele teorii na temat niesamowitości piramid. Jedną z nich jest udział i pomoc w ich budowie istot pozaziemskich. Niemożliwa wydaje się dokładność i precyzyjność tych budowli. Najbardziej prawdopodobne jest jednak to, że Egipcjanie pracowali z ogromną dokładnością i wytrwałością, i że już w starożytności znali wiele zasad matematycznych. Dobrze znali się też na astronomii i potrafili odczytać z nieba położenie gwiazd, planet i słońca.
Bibliografia
1. „Kronika techniki”. Pod red. M.B. Michalika, wyd. I Warszawa 1992
2. „Cuda Świata”. Oficyna wyd. Multico, Warszawa 1992
3. „Monumenty świata”. Wydawnictwo , pod red. M.B. Michalika,
wyd. I Warszawa 1993.
