PODMIOT GOSPODARCZY I JEGO CECHY.
1.Podmiot gospodarczy.
Podmiot gospodarczy – to każdy aktywny uczestnik procesu gospodarczego, który poprzez swoje decyzje wywołuje określone skutki ekonomiczne.( ćwiczenia)
Podmiot gospodarczy – to każda forma organizacji powodującej istnienie aktywnego uczestnika rynku , podejmującego samodzielne decyzje , kierującego się własnym interesem i związanym z tym ryzykiem.( wykł)
Podejmując decyzje – wywołujemy jakiś skutek!
Cech podmiotu gospodarczego ( ćw. ):
• Odrębność majątkowa – dana jednostka posiada dobra materialne i niematerialne. Jest ściśle związana z kolejną cechą – samodzielnością decyzyjną.
• Samodzielność decyzyjna –dana jednostka sama podejmuje decyzje.
• Samodzielność dochodowa – jest ściśle związana z pierwszymi dwoma cechami. Jest to możliwość pokrywania kosztów działania i rozwoju z osiąganych przychodów.
Rozwój podmiotów gospodarczych jest ściśle związany z dochodami !
Istotą uczestniczenia w rynku jest podejmowanie decyzji.
Struktura gospodarki rynkowej – koncepcja Janosa Kornaila. Systematyzacja działań i decyzji w gospodarce. (wykł) :
Istnieją dwa rodzaje procesów gospodarczych zachodzących w gospodarce rynkowej :
• Procesy realne ( materialne ) – te działanie, które powodują zmiany wielkości naturalnych , zarówno w sferze produkcji, wymiany i konsumpcji. Polegają na przetwarzaniu czynników produkcji w dobra i usługi.
• Procesy regulacyjne ( myślowe ) – wszystkie działania związane z postrzeganiem, zdobywaniem informacji , przygotowanie i podejmowanie decyzji.
Sfery gospodarki :
• Sfera realna ( gospodarstwa domowe, producenci – przedsiębiorstwo )
– sfera produkcji – przedsiębiorstwa produkcyjne, gospodarstwa rolne, jednostki użyteczności publicznej
– sfera wymiany – przedsiębiorstwa handlowe, banki transportowe
– sfera konsumpcji – gospodarstwa domowe, podmioty konsumpcji zbiorowej
• Sfera regulacyjna ( państwo ( super podmiot ) , podmioty pośrednictwa – banki, instytucje finansowe, giełda, instytucje ubezpieczeniowe, podmioty demokracji przemysłowej albo gospodarczej)\\
Podmioty mikro ( bezpośredni konsument ), mezo ( zrzeszenia producentów i konsumentów) i makroekonomiczne ( państwo, centrale związków i instytucji, banki, giełdy )
2. Gospodarstwo domowe .
Gospodarstwo domowe – to grupa ludzi wspólnie pozyskujących środki na konsumpcję i wspólnie podejmujących decyzje co do ich rozdysponowania .
Gospodarstwo domowe = konsument
Funkcje gospodarstwa domowego :
• Funkcja konsumpcyjna ( pierwotna )
• Funkcja produkcyjna – polega na dostarczaniu zasobów finansowych na zaspokajanie potrzeb.
Cele gospodarstwa domowego
• Konsumpcja
• Optymalizacja spożycia
• Maksymalizacja dochodów
3.Przedsiębiorstwo
Przedsiębiorstwo – charakteryzuję się odrębnością techniczno – organizacyjną, ekonomiczną, prawną , terytorialną itd. ( ćwicz.)
Odrębność techniczno – organizacyjna przedsiębiorstwa polega na tym, że każde przedsiębiorstwo ma własny pakt maszynowy, własne linie produkcyjne. Odrębność prawna polega na tym, że każde przedsiębiorstwo działa na zasadzie kodeksu handlowego, za wyjątkiem spółki cywilnej, która działa na zasadzie kodeksu cywilnego. Odrębność ekonomiczna polega na tym, że każde przedsiębiorstwo ma własny majątek i pokrywa wszystkie wydatki z własnych dochodów.
Przedsiębiorstwo – to aktywny uczestnik rynku – jest to podmiot gospodarczy charakteryzujący się odrębnością ekonomiczną, organizacyjną i prawną. Jest aktywnym uczestnikiem rynku podejmującym decyzje zgodnie z wybranym celem. ( wykład )
Przedsiębiorstwa dzielimy na przedsiębiorstwa własności prywatnej i publicznej.
Cele przedsiębiorstwa ( ćwicz.) – maksymalizacja zysku – budowanie własnego wizerunku.
4.Banki
Bank – to instytucja, która ma przede wszystkim osiągać zyski. Bank przyjmuje depozyty i udziela kredytów. (ć)
Bank centralny – kształtuje politykę pieniężną . Jest instytucją niezależną.
Istnieją trzy funkcje banku centralnego:
• Bank banków – nadzoruje ich funkcjonowanie
• Bank państwa – nadzoruje budżet; politykę pieniężną państwa
• Bank emisyjny – jedyna instytucja w kraju mająca prawo emisji pieniądza ( mennica państwowa )
Banki – to wyspecjalizowane instytucje zajmujące się przyjmowaniem z rynku wolnych środków pieniężnych i zarządzają tymi środkami ( wykład )
Bank centralny – to podmiot sfery regulacyjnej, jest bankiem banków ( sprawuje nadzór ), jest bankiem emisyjnym, jest bankiem państwa ( prowadzi rachunki państwa ) .
Banki komercyjne – są to zorganizowane firmy, są podmiotem sfery realnej. Produkują usługi ( dobra ).
5.Giełda
Giełda – powstała w 1991r.WGPW ( Warszawska Giełda Papierów Wartościowych ).Giełda jest barometrem gospodarki.( ćw.)
Giełda – jednocześnie jest podmiotem gospodarczym i rynkiem giełdowym. Giełda to firma, forma organizacji, która działa dla przynoszenia dochodów. ( wykład )
6.Konsument
Cele: celem ekonomicznym konsumenta jest maksymalizacja zadowolenia z konsumpcji.
Ograniczenia : dochody i ceny dóbr i usług
Założenia teorii wyborów konsumenta
• Konsument jest podmiotem racjonalnym
• Dokonuje wyborów zgodnie z własnymi preferencjami
• Posiada pełną informację
• Wybiera między dobrami substytucyjnymi
7. Podmioty demokracji przemysłowej
– zrzeszenia pracowników, pracobiorców i konsumentów ( związki zawodowe )
zrzeszenie pracodawców – podmioty ściśle decyzyjne, mają prawo do zamykania przedsiębiorstw
związki zawodowe
stowarzyszenia, zrzeszenia konsumentów – podmiot silny
8.Instytucje ubezpieczeniowe
Instytucje ubezpieczeniowe – to podmioty wyspecjalizowane w przyjmowanie ryzyka od instytucji czy podmiotów.
9.Państwo
Państwo – to podmiot mający siłę nacisku wobec wszystkich innych podmiotów gospodarczych.
