Charakterystyka epoki :
Pozytywizm to okres w dziejach literatury polskiej od 1864 do 1890r.
Był to za równo ruch społeczno- ideowy jak i literacki. Pozytywiści wystąpili z programem rozwoju kraju po klęsce powstania styczniowego. W pierwszym okresie największe znaczenie miała publicystyka (spór ideologii pozytywistycznej z romantystami) wobec klęski powstań narodowych i wysokiej ceny jaką zapłaciło za nie społeczeństwo polskie odrzucono myśl o walce zbrojnej. Za pierwszoplanowe zadanie uznano konieczność upowszechnienia oświaty, popularyzacji nauki i rozwoju gospodarczego kraju. Główne kierunki pozytywizmu to EMPIRYZM-głosił, że źródłem wiedzy jest doświadczenie; EWOLUCJONIZM-zjawiska zachodzące w świecie przyrody i świecie ludzi były wyjaśniane działaniem prawa ewolucji (jedno wynika z drugiego); SCJENTYZM- opierał się na zaufaniu do nauki i jej wyników poznawczych;
REALIZM-ukazywanie świata przedstawionego w sposób wiernie oddający rzeczywistość ;
LITERATURA TENDENCYJNA-do jej rozwoju przyczynił się Piotr Chmielowski, uważał on że utwory powinny poruszać problemy narodowe, społeczne i gospodarcze.
POWIEŚĆ TENDENCYJNA- świat przedstawiony podporządkowany jest przez autora założeniom ideologicznym, występują elementy o charakterze publicystycznym. Bohaterowie dzielą się na dobrych- fabrykanci, rzemieślnicy, nauczyciele, inżynierowie; źli- próżniacza szlachta i arystokracja.
ROLA PISARZA- sumienny obserwator rzeczywistości, wtopiony w życie społeczne (już nie geniusz) miał na równi z innymi wywiązywać się z obywatelskich powinności i świadczyć pracą na rzecz wspólnego dobra. Był to zawód, którego można się nauczyć.
