Potop jest częścią Trylogii Henryka Sienkiewicza. Rozpoczął pisanie powieści 1 października 1884 roku w Warszawie, a zakończył 21 sierpnia 1886 roku w austriackim uzdrowisku. Utwór powstawał w szczególnych warunkach. Sienkiewicz podróżował w tym czasie ze swoją chorą na gruźlicę żoną po europejskich uzdrowiskach, która w czasie powieści zmarła. Praca w tak szczególnych okolicznościach była dla autora nie tylko trudem, ale też lekarstwem na rozpacz.
Andrzej Kmicic to główny bohater powieści ?Potop?. Jest przykładem siedemnastowiecznego rycerza zmagającego się z najazdami szwedzkimi. Początkowo Kmicic wydawał się być lekkomyślny i porywczy, lecz po jakimś czasie okazał się bohaterski i szlachetny. Zmieniając swoje imię na Babinicz, chciał odzyskać swoje dobre imię, robiąc dobre uczynki dla ojczyzny. Doskonałą okazją była do tego obrona jasnej góry. Dowiedziawszy się o nikczemnym planie najazdu na święte miejsce, bohater, czym prędzej pojechał do księdza Kordeckiego ostrzec go przed wrogiem. Udało mu się przekonać księży, po czym zorganizował żołnierzy do obrony. Walka nieustannie trwała i obydwie strony były zawzięte. Napastnicy bezskutecznie próbowali na wszystkie strony przejąć zakon, więc sięgnęli po wyższą artylerię. Zamierzali użyć armaty o nazwie kolubryna, która była w stanie bez problemu wysadzić mury, lecz niestety nie zdążyli jej użyć.
Andrzej Kmicic, gdy dowiedział się, co szykują, zdecydował się poświęcić i niezauważalnie przemknąć do Szwedów, aby wysadzić ich armatę. Bohater osiągnął sukces, kolubryna została zniszczona, lecz on sam niefortunnie wpadł w ręce wrogów. Torturowany przez Kuklinowskiego, zdrajcę polski, który głęboko nienawidził Kmicica za to, że ten przejął jego stanowisko zostając pułkownikiem wojsk polskich, znęcał się nad nim podpalając mu boczki. Po jakimś czasie bracia Kiemlicze pomogli Andrzejowi wydostać się z sideł wroga po czym zemścił się na Kuklinowskim, w ten sam sposób. Nie miał zamiaru go zabijać, ponieważ chciał, aby ten zapamiętał jego imię i jego czyny, które dokonał na Jasnej Górze. Bitwa pod Częstochową bardzo pozytywnie wpłynęła na późniejsze dzieje Polski, ponieważ skłoniło to ludzi do powstania.
Porzucali swoje prywaty i szli na wojnę ze Szwedami. Wrogowie zaczęli powoli się usuwać z polski. Andrzej Kmicic wraz z Tatarami doprowadził do wielu wygranych bitew. Jedną z ważniejszych dla kraju było odzyskanie Warszawy. Po wyparciu Szwedów ze stolicy, Król Jan Kazimierz, mógł powrócić do kraju. Po odzyskaniu pełnej władzy w państwie i ustabilizowaniu się władz, dzielny rycerz Andrzej Kmicic, odzyskał swoje dobre imię i poślubił swoją ukochaną Aleksandrę Billewiczównę. Była ona dla niego bardzo ważną osobą, nigdy o niej nie zapomniał, nawet podczas walk nie mógł oprzeć się myślom oniej. Panienka wiele razy się na nim zawiodła, lecz zawsze mu wybaczała, ponieważ kochała go bezgraniczną miłością.
Obrona Jasnej Góry, to przełomowe wydarzenie w powieści, ponieważ pozytywnie wpłynęło to na dzieje Polski. Dzięki bohaterskim czynom Andrzeja Kmicica, udało się obronić zakon i tym samym skłonić rodaków to powstania i wypędzenia Szwedów z kraju.
