POWSTAWANIE WÓD PODZIEMNYCH I MINERALNYCH

 

 

Każda woda podziemna posiada określone właściwości fizyczne, takie jak temperatura, przezroczystość, smak, zapach, barwa, przewodnictwo elektryczne, a czasami radoczynność. Właściwości te, jak już wspomniałem, zależą przede wszystkim od środowiska geologicznego, w którym woda występuje lub przez które się przemieszcza. W przyrodzie praktycznie nie występuje woda chemicznie czysta. Spotyka się w niej w mniejszym lub większym stopniu rozpuszczone gazy oraz różne sole mineralne. Najważniejsze z nich to węglany wapnia i magnezu, które nadają wodzie tak zwaną twardość. Ponadto w wodach zawarte są siarczany, azotany, chlorki, sód, związki żelaza i manganu oraz inne. Najważniejszymi właściwościami decydującymi o zasobności wodnej skał są: porowatość skał, ich szczelinowość, przeobrażenie krasowe oraz wynikająca stąd przepuszczalność. Większość wód podziemnych znajduje się w ciągłym ruchu przemieszczając się z miejsca na miejsce nieraz na odległość setek kilometrów. Tylko nieliczne, bardzo głębokie wody, nie mające powiązania z powierzchnią ziemi pozostają w stagnacji. W całej ciągłej wędrówce wody podziemne mogą trafić na powierzchnię wypływając w formie źródeł. Ze względu na pochodzenie wód podziemnych można wyróżnić wody infiltracyjne, kondensacyjne, magnetyczne, metamorficzne i reliktowe. Największe znaczenie mają wody pochodzące z infiltracji (wsiąkania) opadów atmosferycznych, wód powierzchniowych, rzek, jezior i mórz. Wypełniają one praktycznie całą przypowierzchniowa cześć podziemnej hydrosfery. Wody różnego pochodzenia, krążące w skorupie ziemskiej mogą się ze sobą mieszać tworząc tzw. wody poligenetyczne. Wody mineralne wykorzystywane do butelkowania są odmianą wód podziemnych. Z wód takich człowiek korzysta od najdawniejszych czasów. Pierwotnie wykorzystywano tylko wody wypływające samoczynnie na powierzchnię ziemi w postaci źródeł. Później nauczono się ujmować wody za pomocą studni kopanych, galerii czy wreszcie głębokich odwiertów. Ze względu na ilość rozpuszczonych składników wody podziemne dzieli się na słodkie ( o mineralizacji do 1 g/dm3 ) i mineralne (powyżej 1 g/dm3). Szczególnym rodzajem wód podziemnych są wody lecznicze, którym mogą być zarówno wody mineralne jak i słodkie, lecz zawierać powinny składniki (tzw. swoiste) oddziaływujące korzystnie na organizm człowieka lub charakteryzować się odpowiednimi właściwościami fizycznymi (np. temperatura). Formalnie woda zostaje uznana za lecznicza przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, a jej eksploatacja – już jako kopaliny – podlega prawu górniczemu. Obecnie za lecznicze uznawane są w Polsce wody z 63 złóż. Część z nich, jako wody najwyższej jakości, jest również butelkowana.