-Walka o nowy podział świata poprzez uzależnienie od siebie państw i narodów słabszych. Dlatego utworzyły się 2 ugrupowania:
Jedno trójprzymierze Niemcy, i sprzymierzone z nimi Austo-Węgry i Włochy, zwano je też ugrupowaniem państw centralnych.
Drugie trójprzymierze Francja, Anglia, Rosja, a później Stany Zjednoczone Ameryki i inne państwa- nazwane ententą (po francusku porozumienie)
-Zaczął się wyścig zbrojeń.Wyraźnie wzrosły zbrojenia niemieckie, rozwinął się przemysł zbrojeniowy,budowa floty wojennej.
Jedną z przyczyn wybuchu I wojny światowej stało się zabójstwo arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony w dn.28.6.1914 r. w Sarajewie.Zabójstwa dokonali członkowie organizacji dążącej do wyzwolenia Baośni spod austryjackiej okupacji.
Orjentacja proaustiacka-Polska Partia Socjalistyczna.
W 1914 Polska nie istniała jako niepodległe państwo.Była podzielona między 3 zaborcze mocarstwa: Niemcy, Austrię i Rosję. Fakt,że zaborcy rozpoczęli walkę między sobą, miał dla przyszłości Polski duże znaczenie.
Sytuacja taka doprowadziła do powstania w społeczeństwie polskim orientacji politycznych różniących się poglądami na sprawę nipodległości Polski.
1.Orientacja proaustryjacka-Jej najwibitniejszym działeaczem był Józef Piłsudski. Według niego należało przedewszystkim oderwać od Rosji ziemie zagarnięte przez carat i że w przypadku wojny należy zachować postawę proaustryjacką,nie rezygnując z połączenia Królestwa Polskiego z Galicją i utworzenia autonomię Polski pod berłem Habsburgów.
Wokół osoby Piłsudskiego skupił się w Galicji obóz niepodległościowy.
W 1912 powstał Polski Skarb Wojskowy- mający na celu gromadzenie fundyszy na działalność wojskową. Następnie urworzono Tymczasową Komisję Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych grupującą wszystkie partie niepodległościowe- socjalistów, ludowców, partie postępowe z Galicji i oderwany od endencji Narodowy Związek Robotniczy. Współpracownikami Piłsudskiego byli:Walery Sławek, Leon Wasilewski,Ignacy Daszyński,B.Limanowski,Włodzimierz Tetmajer.
2.Orientacja prorosyjska- ci politycy uważali, że Polacy powinni popierać w wojnie carską Rosję. Do walki u boku Rosji przeciw Niemcom i Austro-Węgrom wzywał Roman Dmowski i kierowane przez niego Stronictwo Narodowej
Demokracji.
3.Orientacja rewolucyjna-która potępiła wojnę i głosiła, że popieranie tego czy innego zaborcy nic w losie kraju nie zmieni. Takie stanowisko zajęły dwie partie robotnicze: socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy i Polska Partia Socjalistyczna- Lewica.
Sprawa polska w I wojnie światowej.
1.W pierwszej fazie wojny w 1914 i 1915 przez ziemie polskie przetoczyła się wojna. Armie obu stron rujnowały i rabowały kraj. Latem 1915r. Niemcy zajęli ziemie polskie znajdyjące się pod zaborem rosyjskim. Zaczęło im brakować ludzi do walki. Po to, żeby skłonić młodych Polaków do udziału w wojnie po stronie państw centralnych, cesarze niemiecki i austryiacki wydali wspulnie 5 listopada 1916r. manifest, który spowodował umiędzynarodowienie sprawy polskiej. Zapowiedzieli w nim, że utworzą z ziem polskich odebranych Rosji państwko polskie.Nie wiadomo było jakie ziemie wejdą w jego skład i czy rzeczywiście będzie samodzielne.
W tej sytuacji zwolenicy współpracy z Niemcami zmienili stanowisko. Latem 1917r. Piłsudski wypowiedział posłuszeństwo dowudztwu niemieckiemu. Został za to uwięziony w Magdebutgu. Zmienilio również swoje plany politycy popierający cartar. W sierpniy 1917r. Dmowski utworzył działający w Paryżu-Komitet Narodowy Polski, który zmierzał do odbudowy państwa polskiego przy pomocy Angli, Francji i Stanów Zjednoczonych.
Kolejnym krokiem do wolności Polski stała się Rewolucja Październikowa w Rosji. Jesienią 1917r. żołnierze pod kierownictwem bolszewików, Na czele której stał Lenin, obalili Rząd Tymczasowy. Władzę w Rosji objęły rady robotnicze. Latem 1918r. rząd radziecki unieważnił akty rozbiorów Polski, po czym także inne mocarstwa uznały prawo Polski do niepodległego bytu.
W styczniu 1918r. prezydent Stanów Zjednoczonych,Wilson, zaproponował Niemcom pokój. Przedstawił Niemcom 14 punktów, które Niemcy musiały przyjąć jeżeli chciały skończyć wojnę. 13-ty punkt mówi o utworzeniu niepodległej i zjednoczonej Polski, z dostępem do M.Baltyckiego.
Konfederacja Paryska i ustalenie traktatu wersalskiego w sprawie Niemiec.
11 listopada 1918r. w Compiegne (kompień) we Francji Niemcy podpisały zawieszenie broni. Francuski marszałek Ferdynand Fach podyktował warunki:
Wojska Niemieckie musiały wydać aliantom większość dział, karabinów, samochodów.
Oddziały niemieckie musiały natychmiast wycofać się z Francji na wschodni brzeg Renu.
Marynarka musiała wydać okręty podwodne i jednostki nawodne.
Pozbawiły Niemców nabytych terytoriów Kolonii, Alzacji, Lotaryngii.
Wypłacić odszkodowanie wojenne.
Traktat wersalski:
28 czerwca 1919r. zawroty w Pałacu Wersalskim na mocy którego Niemcy:
-oddały Francji Alzację i Lotaryngię
-Polska odzyskała Wielkopolskę
-Pomorze Wschodnie z dostęprm do morza(lesz bez Gdańska)- z którego utworzono Wolne Miasto Gdańsk-podprotektoratem organizacji międzynarodowej-Ligi Narodów
-na Górnym Śląsku,Warmii i Mazurach miano przeprowadzić plebiscyty dotyczące przyszłej przynależności
-Niemcom pozwolono na posiadanie 100 tys.armii i niewielkiej floty
-zakazano budowli i posiadania okrętów podwodnych, czołgów i samolotów bojowych
Traktat wszedł w życie 10 stycznia 1920r.
