Reformacja w Niemczech
NIEMCY NA PRZEŁOMIE XV I XVI W
– skupienie wszystkich antagonizmów społecznych i politycznych
– niejednolitość etniczna i narodowościowa
– Złota bulla z 1356
o siedmiu elektorów
arcybiskup moguncki, koloński, trewirski
król czeski
palatyn reński
książę sasko – wirtemberski
margrabia brandenburski
o maja prawo majestatu
o całkowite prawa suwerenne w swych księstwach
o dziedziczność godności elektorskich
– tendencje odśrodkowe
o oderwanie się Związku Szwajcarskiego
– partykularyzm
– brak jednolitych władz centralnych
– łącznicy
o osoba cesarza
o wspólny sejm
o sąd Kameralny Rzeszy
o centralny rząd Rzeszy
o Rada Nadworna Rzeszy
– wielkie różnice gospodarcze
– lokalne życie gospodarcze
– zróżnicowanie i antagonizmy w mieszczaństwie
– plebs
– tendencja do zwiększania powinności chłopskich
– rośnie silna opozycja chłopska
– opozycja w miastach
o I – przeciw patrycjatowi
o II – przeciw rozdrobnieniu utrudniającemu handel
– niezadowolone uboższe rycerstwo
o dążenie do umocnienia władzy cesarskiej
– niski poziom moralny i ucisk duchowieństwa
WYSTĄPIENIE LUTRA I JEGO DOKTRYNA
– syn górnika
– wstępuje do zakonu augustynianów
– wybiera się do Rzymu tam widzi zepsucie
– pracuje nad reforma swego zakonu
– doktryna o zbawieniu
o wiara w boga i jego słowa w Ewangelii
– wystąpienie przeciw Rzymowi za odpusty
– 31 10 1517 95 tez (na drzwiach kościoła w Wittenberdze)
– pierwszy krok na drodze walki z kościołem
– polemika z Tetzelem
– L wezwany na sejm do Augsburga
o tam chcą od niego samokrytyki i ukorzenia się
– L mówi o wyższości soboru
– papież nie przeciąga struny bo zależy mu na Fryderyku saskim
– publiczna dyskusja – L – Eck
o zarzuty propagowania myśli Husa
– wyraźny konflikt społeczny
– „Do szlachty chrześcijańskiej narodu niemieckiego o naprawę społeczeństwa chrześcijańskiego
o pozbycie się duchowieństwa wyższego
o uznanie wyższości władzy świeckiej nad duchowna
o nie ma różnicy między stanem duchownym a świeckim
o ewangelia jedynym źródłem wiary
o przekształcenie klasztorów w szkoły myśli chrześcijańskiej
o zniesienie celibatu
o zainteresowanie sprawami parafian
– „O niewoli Babilońskiej”
o przeciw papieżowi i reszcie
o krytyka sakramentów
o chrzest, pokuta i komunia mają jedynie znaczenie
o odmawia znaczenia mszy
– „O wolności chrześcijanina”
o wolny tylko duchem
o musi podporządkować się władzy
o nie może się jej sprzeciwić dopóki nie wejdzie ona w wyraźny konflikt z prawem boskim
POTĘPIENIE LUTRA PRZEZ PAPIEŻA I CESARZA. BULLA EXSURGE DOMINE I EDYKT WORMACKI
– potępiająca bulla Exsurge Domine
– nakaz odwołania poglądów w ciągu 60 dni
– polecenie spalenia pism
– Luter pali bullę
– papież ekskomunikuje go nową Decet Romanym pontificem
– rośnie liczba zwolenników L
– kuria chce od cesarza uwięzienia Lutra
– Luter z żelaznym listem na sejm Rzeszy
– 20 04 opuszcza Wormację z status quo
– elektor saski Fryderyk kazał go „porwać” swoim rycerzom
– 25 05 1521 edykt Karola V
o L heretykiem
o skazany na banicję
o jego dzieła mają być spalone
POCZĄTKI WALK SPOŁECZNO – RELIGIJNYCH W Niemczech. TOMASZ MUNZER I JEGO IDEOLOGIA
– Saksonia
– Karlstad
– rozruchy
– L w tym czasie zasady swego kościoła
– narastająca burza społeczna
– pierwsze rycerstwo – Sickingen
o atak na siedzibę biskupa trewirskiego von Greifenklau
o musi odstąpić
o umiera z ran
– siły chłopskie
– „Chodak”
o sprawiedliwość boża
o oddanie im ziemi kościelnej
o skasowanie dziesięcin
– wojna chłopska
– pierwsza europejska rewolucja burżuazyjna
– Munzer
o komunistyczne
o negacja stosunków społecznych feudalizmu
o mistrzem mu Joachim z Fiore
o przeciwnik wszelkiej hierarchii
o najważniejsze natchnienie zesłane przez ducha
o jedyna forma kultu czytanie pisma
o chrzest w wieku dojrzałym
o anabaptyści
o wspólnota dóbr
o potrzeba gruntownej przebudowy droga rewolucji
o konieczność przemiany w naturze ludzkiej
o podniesienie poziomu umysłowego i moralnego mas
– występuje przeciwko niemu Luter
WOJNA CHŁOPSKA W LATACH 1524 – 1526
– wystąpienie w hrabstwie Stuhlingen
– zwiększanie ciężarów
– poparcie biedoty
– Tyrol Salzburg Styria Katalonia Szwabia Wirtenbergia Palatynat Saksonia
– nie przekracza Łaby
– upada wiele miast
– pierwszy program pod wpływem Munzera Artikelbreif
o dalsze istnienie takie stanu rzeczy niemożliwe
o lud musi całkowicie uwolnić się do ucisku
o obalić dotychczasowy porządek
– 12 artykułów w Memmingen
o pokojowe zamiary chłopów
o wolność słowa bożego
o wolność wyboru proboszczów
o ograniczenia dziesięcin
o powrotu do dawnej wolności
o zniesienia zależności poddańczej
– nowe tereny coraz krwawszej wojny
– kontrakcja obozu feudalnego
– popiera go Luter
– wojska ZW SZWAB pierwsza klęska dla chłopów
– 15 05 1525 Frankenhausen
– klęska mas plebejskich
– zemsta okrutna
OSTATECZNY ROZŁAM RELIGIJNY W Niemczech. NEBEZPIECZEŃSTWO TURECKIE I POKÓJ RELIGIJNY W NORYMBERDZE
– wojna papież – cesarz
– edykt wormacki nie ma szans
– po pokoju na nowym sejmie cesarz żąda braku zmian w sprawach kościelnych
– mniejszość pod elektorem saskim składa uroczysty protest
o protestanci
– rozłam wśród zwolenników reformacji
– Zwingli
– silniejsza pozycja cesarza po zwycięstwie we Włoszech
– tendencje ugodowe w obozie Lutra
– Melanchton
– dekret potwierdzający edykt wormacki
– kompletny rozłam
– wykorzystuje to cesarz i przeprowadza koronację na króla swego brata
– niechętna szlachta ale boją się
– związek obronny protestantów
– groźbie nowej wojny domowej przeszkadza niebezpieczeństwo tureckie
– przerwanie akcji przeciw protestantom
WALKI POLITYCZNO – RELIGIJNE W Niemczech I PORAŻKA KAROLA V
– postępy reformacji uniemożliwiają pokój
– nowy rozejm bo walki o hegemonię
– po pokoju decydująca rozprawa z poparciem papieża i innych książąt
– Związek Szmalkaldzki coraz słabszy
– autorytet Lutra maleje
– 1564 wojna szmalkaldzka
– motywy polityczne
– Jan Frydery do niewoli
– sojusznicy przerażeni mocą cesarza
– zaniepokojenie wśród książąt a propose następcy – syna
– nowa wojna
– Maurycy Saski przymierze z królem FR
– Karol katastrofa
– rozejm
– cesarz przeciwko FR
– w Niemczech walka między książętami
POKÓJ RELIGIJNY AUGSBURSKI. ZNACZENIE REFORMACJI W ROZWOJU KULTURY NIEMIECKIEJ
– 25 09 1555
o prawo wolnego kultu
o dobra kościelne sekularyzowane przed rozejmem passawskim dla protestantów
o czyj kraj tego religia
o reservatum ecclestiasticum
– pierwszy krok do przemian społecznych
– życiodajny zastrzyk dla rozwijającego się życia kulturalnego
– rozwój literatury niemieckiej
– przekład biblii
– rozwój literatury satyrycznej
–
