Rozbicie dzielnicowe

 

 

W 1141r. Juniorzy i Salomea zorganizowali zjazd w Łęczycy. Obradowali tam nad przyszłością siostry- Judyty. Uważali, że powinna wyjść za mąż za Niemca, ale nie zgodził się na to Senior, który miał tu decydujący głos. Była to pierwsze stracie pomiędzy braćmi. Druga wymiana zdań miała miejsce w 1141r. po śmierci Salomei. Juniorzy pragnęli aby je ziemia dostała się w ręce pominiętego przez Krzywoustego Kazimierza, natomiast Władysław chciał tą ziemię dla siebie, dla dzielnicy senioralnej. Słynna stała się też sprawa Piotra Włostowica. Piotr Włostowic był słynnym i lubianym palatynem królewskim. Był posiadaczem legendarnych bogactw i fundatorem wielu kościołów. Oficjalnie został ukarany przez Władysława za sprzyjanie juniorom, a nieoficjalnie… . Żona Władysława naciskała go coraz bardziej, aby upomniał się o władzę nad całą Polską. Wyruszył więc na polowanie za Piotrem i galopując przez śnieg zagubili się, Zmuszeni zostali spędzić nos przy ognisku. Topiąc śnieg na wodę rozpoczęli pogawędkę. Po chwili Władysław powiedział coś obrażającego żonę Piotra, a Piotr nie pozostając dłużny oskarżył Agnieszkę o cudzołóstwo. Coś w tym chyba musiało być skoro Agnieszka strasznie się obruszyła i nakazała ukaranie Piotra. Władysław wydłubał mu oczy i uciął język. Piotr Włostowic miał być przestrogą dla innych zdrajców. Po tym wydarzeniu gwałtownie wzrosła opozycja Władysława. W odpowiedzi rozpoczął on obleganie Poznania, w którym schronili się Juniorzy. Starszy już arcybiskup Gnieźnieński Jakub ze Żnina wyklął Władysława. Załamany senior przegrał bitwę pod Poznaniem i musiał uciekać z kraju. Drugim seniorem został Bolesław Kędzierzawy. Władał on dzielnicą senioralną, swymi dziedzicznymi Kujawami i Śląskiem Wygnańca. Mieszko Stary otrzymał całą Wielkopolskę. Kiedy umiera Henryk Sandomierski, Sandomierz otrzymuje Kazimierz Sprawiedliwy. Legat papieski uznał iż wyrzucenie z kraju Władysława było bezprawne i nakazał jego powrót na co nie zgodzi się Juniorzy- zostali za to wyklęci. Nowym cesarzem niemieckim został Fryderyk I Barbarossa. Zaraz po objęciu tronu wyruszył na Polskę. Zapewne zrobił to na prośbę Wygnańca, który złożył mu hołd lenny. W 1157r. hołd lenny złożył także Bolesław Kędzierzawy. W 1159r. umiera Władysław Wygnaniec. Cztery lata później Kędzierzawy wyraża zgodę na powrót jego synów- Bolesława Wysokiego (otrzymał Śląsk Wrocławski) i Mieszka Plątonogiego (Śląsk Opolsko – Raciborski). W 1173r. umiera Kędzierzawy. Nowym seniorem zostaje Mieszko Stary. Zasłynął z tego, że nie liczył się z możnowładcami. Został więc w 1177r. wygnany z Krakowa, a na jego miejscu osadzony został Kazimierz Sprawiedliwy. Było to więc jawne złamanie zasady senioratu. W 1180r. odbył się zjazd w Łęczycy, zjazd, na którym pojawiły się najważniejsze postacie w ówczesnej Polsce. W zamian za możliwość bycia seniorem, Kazimierz zrezygnował z prawa ivs spoli. Prawo to polegało na tym, że po śmierci biskupa czy opata jego posiadłości przechodziły na ręce władcy świeckiego. Kazimierz rezygnacją oddawał te posiadłości klerowi. Kiedy w 1194r. zmarł Kazimierz Sprawiedliwy władzę po nim sprawowała matka Helena i biskup krakowski Pełka. Kazimierz Sprawiedliwy pozostawił po sobie dwóch synów Konrada Mazowieckiego i Leszka Białego. Wtedy to postanowił o sobie przypomnieć Mieszko Stary i wyruszył na Kraków. Stoczył on przegraną bitwę z wojskami Krakowskimi pod Mozgawą. W 1198r. wyrusza z drugą wyprawą i zdobywa Kraków. Nie porządził sobie długo gdyż umiera w 1202r. Na Śląsku rządzą teraz Wysoki i Plątonogi oraz syn Wysokiego Henryk Brodaty. W Wielkopolsce panuje Władysław Laskonogi (syn Mieszka Starego), a na Kujawach i w Sandomierzu Leszek Biały i Konrad Mazowiecki. Rozpoczęły się poszukiwania seniora. Propozycję złożono Leszkowi Białemu, ale musiał on odsunąć swego doradcę Goworka. Nie zrobił jednak tego i tron krakowski otrzymuje Władysław Laskonogi. Nowy władca okazał się jednak bardzo podobny do ojca, gdyż też został wygnany. Leszek Biały teraz odsunął Goworka, ale mianował go kasztelanem Krakowskim. Leszek wkrótce po objęciu panowania otrzymał pismo od papieża, który uzna go, ale biskupi w Polsce będą wybierani kanonicznie. Pierwszym tak wybranym biskupem został w 1207.r, Wincenty Kadłubek. Panowanie Leszka Białego przebiegałoby bez przeszkód, gdyby nie wnuk Mieszka Starego, Władysław Odonic, który nic innego nie robił tylko spiskował. Dzięki układom opanował Ujście i Nakło i mianował się księciem Ujejskim. W 1217r. Leszek Biały zawarł porozumienie na przeżycie z Laskonogim i Brodatym (to znaczy, że kto przeżyje drugiego, ten otrzyma jego ziemie). W 1227r. odbył się zjazd w Gąsawie, gdzie na kąpiących się Brodatego i Białego napadli spiskowcy Odonica. Brodaty padł ranny, ale przeżył osłonięty przez rycerzy, natomiast Biały wsiadł na konia i zaczął uciekać. Skończyło się to dla niego tragicznie, gdyż spiskowcy dopadli go we wsi Marcinkowice i tam zabili. Władzę w Polsce obejmuje w 1228r. Laskonogi, zaś Kraków otrzymuje Leszek Biały. W 1230r. ginie Laskonogi, ale przez śmiercią zdążył zapisać wszystko Brodatemu, który w 1233r. atakuje Odonica i zabiera mu terenu na południe od Warty. Henryk Brodaty był mężem św.Jadwigi Śląskiej i miał z nią dziesięcioro dzieci. Jedynym synem, który przeżył zmarłego w 1238r. ojca był Henryk II Pobożny. Ożenił się on za podobną do swej matki Anną. Mieli jednego syna. który niestety był nienormalny. Zapewne przyczyniła się do tego matka, która wykąpała go w wodzie, w której najpierw umyła nogi swoim zakonnicom. Henryk Pobożny zginął w 1241r. w bitwie pod Legnicą, którą stoczył z armią mongolską. Sandomierzem władał teraz Bolesław Wstydliwy, Wielkopolską Przemysł I , Śląskiem Wrocławskim Bolesław Rogatka, Śląskiem Opolsko-Raciborskim Władysław Opolczyk.