Rycerz, swiety, kochanek – jako bohaterowie charakterystyczni dla literatury sredniowiecznej Typ swietego, kreowany w utworach hagiograficznych (np. Legenda o sw. Aleksym ), podporzadkowuje swoje zycie haslom: ora et labora (módl sie i pracuj) i memento mori (pamietaj o smierci). Drugi wzorzec osobowy to sredniowieczny, nieskazitelny rycerz, którego dewiza zyciowa sa slowa Bóg, honor, Ojczyzna – taki jest bohater Piesni o Rolandzie . Trescia utworu jest bitwa oddzialu Rolanda walczacego z Saracenami. Wróg ma przewage liczebna, lecz Roland nie chce wzywac zadnej pomocy, uwaza, ze zhanbiloby to jego ród i splamilo honor. Roland, czujac zblizajaca sie smierc, poleca swych towarzyszy Bogu, prosi Go o przebaczenie win i czeka na smierc. Do umierajacego rycerza Bóg zsyla aniolów, którzy niosa jego dusze do nieba. Wizerunek Rolanda stanowi wzór osobowy sredniowiecznego rycerza, który sluzy wiernie ojczyznie, królowi i Bogu. Dla chwaly Boga i Kosciola walczy z poganami. W boju jest szalenczo odwazny, bohaterskimi czynami rozslawia imie swoje, króla i ojczyzny, wysoko ceni honor i prezentuje wiele cnót rycerskich. Zobowiazuja go one do opieki nad slabszymi, do godnego i szlachetnego postepowania oraz szacunku dla kazdego czlowieka. Wzorzec kochanka wystepuje m.in. w Dziejach Tristana i Izoldy (romans starofrancuski). Jest to historia tragicznej milosci. Kochankowie poddani zostali niepokonanej mocy namietnosci, a zarazem sa swiadomi zla zdrady. Zyjacy w nieustannym napieciu emocjonalnym, w ciaglym konflikcie miedzy honorem a miloscia, ucielesniaja szczescie i cierpienie milosci. Tristan usiluje byc wierny królowi Markowi, z którym jako wasal zwiazany jest przysiega, jednak sila magicznego napoju milosnego przezwycieza jego skrupuly. Z narastajacym poczuciem winy próbuje wyzwolic sie z mocy czaru, ale przegrywa i w ten sposób fatalna sila skazuje jego i Izolde na zycie w mece i potepieniu, które osladza im wzajemna milosc.
