Schiller – oda „Do Radości”

W odzie „Do Radości” prawdziwą radością dla Schillera są: boskość, szczęście, nieśmiertelność, przyjaźń, braterstwo, zwycięstwo, wolność, miłość, doskonałość, powszechność. Podmiot liryczny utworu wypowiada się w I osobie liczby mnogiej, o czym świadczą czasowniki: „wchodzimy”, „wstępujemy”.
Świadczy to o tym, że osoba mówiąca identyfikuje się ze zbiorowością. Podmiot mówiący występuje w I osobie liczby pojedyńczej: „ja nowinę niosę wam”. Podkreśla swoją indywidualność, wyjątkową misję: niesienie nowiny.
Adresatem jest wspomniana w tytule Radość, która jest wychwalana jako kreacja, źródło wiecznej wiosny i szczęśliwości. Poeta zastosował formę wołacza liczby pojedynczej. Zastosowano też zaimki: (ten, ta), rzeczowniki (przyjaciel, miłość, dusza, czas), czasowniki (rozpłomienić, wchodzić, znalazł). Wiersz skierowany jest do wszystkich, którzy są przyjaciółmi ludzi, kto potrafi kochać.
„Patrz, patrz”, „biegnij, bracie, tak i ty”, „bracie, […] całą ludzkość weź w ramiona i ucałuj jeszcze raz” – odbiorcą tych słów jest jednostka określana mianem brata. Może nią być każdy człowiek. „Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie” – tu też adresatem jest ogół ludzi, czyli każdy może się czuć cząstką wspólnoty.
Są też odbiorcą wypowiedzi ludzie wyłączeni ze wspólnoty. Taki człowiek jest wyobcowany, gdyż nie umie kochać innych: „kto miłości nie zna, niech nie wchodzi tu na próg”.
Schiller zwraca się z apelem, aby ludzie działali w życiu wielkiej wspólnoty. Według podmiotu mówiącego każdy powienien kierować się zasadami miłości i braterstwa, cenić wolność i bohaterstwo. Zachęca do naśladowania słońca, do pędu ku radosnej przyszłości.

Cechy gatunkowe ody na przykładzie utworu „Do Radości” Schillera:
* opiewanie wielkiej ideii, charakter manifestu światopoglądowego
* styl poetyczno-retoryczny (apostrofy skierowane do różnych adresatów)
* zdania i zwroty wykrzyknikowe, np. liryka apelu, dążność do hiperbolizacji (radość całego świata, radość wszystkich ludzi)
* podmiot mówiący jest dynamiczny, emocjonalnie aktywny, co wynika z zastosowanych środków artystycznych
* występowanie motywów mitologicznych, np. bogowie olimpijscy
* układ stroficzny
* melodyjność i rytmiczność tekstu