SŁOWIANIE- Plemiona słowiańskie: Słowianie zachodni (polskie, pomorskie, połabskie, serbołużycke, czeskie, morawskie, słowackie); wschodni (ruskie); południowi (serbowie, chorwaci, słoweńcy); bałtowie (prusowie, jaćwingowie, litwini, łotysze); Wierzenia Słowian: naczelny bóg Perun, dalej Swarożyc-Daćbóg, Wołos i inni. Struktura polityczna: grupy rodzin zwane opolem, rządził wiec plemienny. Na czas wojny powoływano księcia lub wojewodę (państwo Samona). POWSTANIE PAŃSTWA POLSKIEGO- Plemiona polskie: Wiślanie nad górną Wisłą, plemiona śląskie nad górną i środkową Odrą, Polanie nad Wartą, Mazowszanie nad środkową Wisłą, Pomorzanie. Państwo Mieszka I : chrzest- 966 (małżeństwo z Dobrawą); bitwa pod Cedynią (972)- zdobycie Pomorza zach.; Chrzest polski- zapewnienie miejsca wśród państw Europy chrześcijańskiej; zabezpieczenie przed przymusową chrystianizacją; wewnętrzne zespolenie. POLSKA BOLESŁAWA CHROBREGO- 1000- zjazd gnieźnieński, 1018- pokój w Budziszynie, 1025- koronacja B. Chrobrego i Mieszka II. Prusowie: chrystianizacja Prusów; zginięcie misjonarza bkp. Wojciecha; B. wykupił zwłoki misjonarza co pozwoliło na staranie o metropolię kościelną. Zjazd gnieźnieński: zjazd między B., a Ottonem III; pielgrzymka do grobu św. Wojciecha; fundacja arcybiskupstwa i 3 biskupstw; przekazanie diademu i włóczni św. Maurycego. Wojny B. Chrobrego: śmierć Otto III; następca Henryk II; 1002 zajęcie Łużyc, Milska i Miśni potem Czech, Moraw i Słowacji; H.II dostaj odmowę od B. złożenia hołdu z Czech i rozpoczyna wojnę; I część wojny przegrywa B. i zawiera pokój w Poznaniu i traci większość ziem; 1007- 1013 druga faza wojny; utrzymanie Milska i Łużyc na mocy pokoju w Merseburgu jako lenna niemieckiego; 1015- 1018 klęska Niemiec i pokój w Budziszynie; wyprawa na Kijów i przyłączenie Grodów Czerwieńskich. KRYZYS I ODBUDOWA PAŃSTWA POLSKIEGO- Słabości wewnętrzne- zdobycze terytorialne nie przynosiły korzyści mieszczaństwu i chłopom; poczucie obcości wobec mieszkańców innych ziem; brak jedności u plemion polskich z powodu przeszkód naturalnych; osłabienie bezpieczeństwa mieszkańców spowodowane ciągłymi konfliktami zbrojnymi; brak handlu między plemionami. Konflikty z sąsiadami: systematyczne najazdy Mieszka II na Saksonię; 1031 jednoczesny najazd cesarz Konrada II i księcia kijowskiego J. Mądrego; od Polski odpadły: Milsko, Łużyce, Grody Cz., Morawy, Słowacja. Mieszko i Bezprym: konflikt w kraju; Mieszko ucieka z kraju; władzę obejmuje Bezprym; odesłanie insygniów koronacyjnych rezygnując z samodzielności politycznej kraju. Rozpad monarchii: śmierć Mieszka II w 1034; władzę obejmują możni i doprowadzają do wygnania Rychezy i następcy Kazimierza; bunt w Wielkopolsce skierowany przeciw możnym i kościołowi; powstanie na Mazowszu państewka, którego wodzem był Miecław; oderwało się Pomorze, gdzie rządzili lokalni władcy. Najazd czeski: 1039- Brzetysław najeżdża na Wielkopolskę; uwozi relikwie św. Wojciecha; podporządkowanie Śląska; całkowite zniszczenie Gniezna. Kazimierz Odnowiciel: wzmocnienie Czech niekorzystne dla sąsiadów; cesarz Henryk III, Mądry popierają powrót K. na tron Polski; wsparcie króla drużyną rycerską; z pomocą drużyny król odbija Małopolskę z Krakowem, Wielkopolskę; sojusz z Mądrym; pomoc Mądrego w walce z Miecławem; 1047 odbicie Mazowsza; 1050 wyprawa na Śląsk; Śląsk należy do Polski, ale z trybutem dla Czech; Kazimierz nie odzyskał korony i nie odbudował metropolii kościelnej. MIĘDZY JEDNOŚCIĄ A ROZBICIEM- 1076 koronacja Śmiałego, 1109 wojna polsko- niemiecka, 1138 testament Krzywego. Bolesław Śmiały: syn Kazika; opowiedzenie się po stronie papieża w wojnie z Henrykiem IV i zgoda na odnowienie arcybiskupstwa w Gnieźnie i innych biskupstw; koronacja na króla bez zgody cesarza; osadzenie kandydatów na Węgrzech i Rusi Kijowskiej; Grody Cz. do Polski; spisek bpa. Stanisława, który zapłacił głową; nie opanowanie sytuacji w kraju i ucieczka na Węgry; śmierć w niejasnych okolicznościach. Władysław Herman: młodszy brat Śmiałego; przejście do obozu cesarskiego; pozostawienie większej władzy możnym; utworzenie grup możnowładców rywalizujących o posadę; wojewoda Sieciech celem ataków; wysunięci przez opozycję synów: Zbigniewa i Bolesława; wydzielenie synom odrębnych dzielnic; utrudnienie zjednoczenia kraju. Bolesław i Zbigniew. Walka z najazdem niemieckim: pobity Zbigniew ucieka do Niemiec i zyskuje poparcie cesarskie; 1109 najazd Henryka V; podjazdowy sposób walki; poparcie dla Krzywego; uwięzienie i zabicie Zbycha. Sprawa Pomorza: umocnienie linii Noteci; zdobycie Pom. wsch. 1116 z Gdańskiem i 1121- 1122 Szczecin; pozostał Warcisław jako lennik Bolka; chrystianizacja Pomorza; arcybiskupstwo w Kamieniu Pomorskim. Walka o niezależność Kościoła polskiego: Bolek nie zdołał uzyskać korony; obrona niezależności K. przed arcybpa. magdeburskiego Norberta, który otrzymał bullę papieską podporządkowującą wszystkie bpa. polskie; ustępstwa i spotkanie z Lotarem III doprowadziło w 1135 do praw metropolitarnych Gniezna. Seniorat: księciem zwierzchnim będzie zawsze senior, czyli najstarszy z rodu; senior miał dzielnicę senioralną reszta podzielona między synów Krzywego na dzielnice. SPOŁECZEŃSTWO I PAŃSTWO- Ludność: wolni chłopi; ludność niewolna; możni. Gospodarka: pojedyncza rodzina, samowystarczalna. Władza centralna: wiec: wojewoda, komornik, cześnik i stolnik, kanclerz; władca jeździł po całym kraju. Grody: pan grodowy, czyli kasztelan zawiesza władzę na przyjazd księcia; ściąga podatki; administracja; pospolite ruszenie. Obowiązki ludności: daniny i posługi= ciężary prawa książęcego; ludność służebna wolna od danin, ale obciążona specjalnościami;. Wojsko: drużyna; powoływanie mężczyzn z ziemią; prawo rycerskie. Kościół: K. wyposażone były w ziemie; utrzymanie ich do część dochodów grodów; słaba sieć kościelna konsekwencją słabej chrystianizacji; powstawanie klasztorów. Charakter władzy: państwo patrymonialne; regale= uprawnienia księcia i króla. M. A Ł Ż E Ń S T W A: Mieszko I + Dobrawa; Chrobry + Oda; Mieszko II + Rycheza; Odnowiciel + Dobronega; Herman + Judyta; Krzywy + Salomea.
