1
Od dworaków opuszczona
Helena, w stroju niedbałym,
Gdy syna trzyma u łona,
Co go zwano Leszkiem Białym.
Tak szerzy skargi płaczliwe
Na swe losy nieszczęśliwe:
2
„Ty się śmiejesz, dziecię lube!
Bo nie znasz twojej niedoli,
Nie znasz spisków na twą zgubę:
Oto z stryja twego woli
Wydarłać państwo niecnota.”
A jam wdowa, ty sierota.
3
„Zrodzony, byś berłem władał,
Dziś przewrotnych ludzi winą
Wszystkoś na świecie postradał.
Tułasz się, biedna dziecino!”
Ja cię przytulę do łona,
„Lecz skądże inna obrona?”
4
„Powściągnij łzy twe, Królowo!”
Zawołał Goworek stary,
„Byłem ojcu radą zdrową,
Synowi dochowam wiary;
Póki dłoń ta mieczem władnie,
Żadna nań trwoga nie padnie.”
5
Pod czułym starca dozorem
Wzrastał w siły Leszek Biały
I szedł chlubnym Piastów torem:
Był sprawiedliwy i śmiały,
Zręczny w rycerskich gonitwach
I szczęśliwy w krwawych bitwach.
6
Goworek przez cnoty swoje
Wzbudził nienawiść dworaków?
Przyszli na Leszka podwoje,
Mówiąc imieniem rodaków:
„Oddal Goworka, korona
Nazad ci będzie wrócona.”
7
Królowa w modrzewim dworze,
W skromnej siedziała komnacie
I w skromnym była ubiorze:
Nie miała złota na szacie;
Przy niej, poselstwem zdziwiony,
Siedział Leszek zamyślony.
8
Gdy milczą, Goworek stary
Tak ich zdumienie przerywa:
„Przyjm, Książę, ludu ofiary,
Panuj, kiedy lud cię wzywa;
Niech kraj na tym nie szkoduje,
Że mnie zawiść prześladuje.”
9
„Ja stary, władzy niechciwy,
Do skromnej ojców zagrody
Wrócę, wygnaniec szczęśliwy;
Ty długie uśmierz niezgody,
A rządząc krajem potężnym,
Bądź sprawiedliwym i mężnym.”
10
„Jeśli za to, żem pracował,
Los mi usłyszeć zostawi,
Że tego, com ja wychował,
Naród polski błogosławi,
Nie umrę w cieniu niej strzechy
Bez słodkiej sercu pociechy.”
11
Tu gdy płakała królowa,
Gdy we łzach wszyscy przytomni,
Książę odpowie w te słowa:
„Leszek nigdy nie zapomni,
Co winien sobie, krajowi,
I co winien Goworkowi.”
12
„Nie chcę, by mąż, co mnie wspierał,
Gdym się tułał opuszczony,
Dla mnie wygnańcem umierał;
Nie chcę państwa, ni korony;
Nad blask, co berło udziela,
Wyżej cenię przyjaciela.”
13
Nagrodziły Nieba hojnie
Tę szlachetność, tyle męstwa.
Leszek, zwycięzca na wojnie,
Odzyskał wydarte księstwa;
Stary Goworek przy zgonie
Oglądał Leszka na tronie.
