Średniowieczne terminy.

Alegoryzm średniowieczny – blisko związany z alegoryzmem bibijnym.

Egzempla – przykłady, często moralizujące.

Dualizm poglądów – pojmowanie świata w przeciwstawnych kategoriach dobra i zła (np.: BÓG – Szatan), generalnie daje się zauważyć prymat wartości duchowych nad materialnymi.

Illiterati – ludzie znający tylko język ojczysty.

Literatti – ludzie znający obok języka ojczystego również łacinę. tworzyli śmietankę inteligencką Europy.

Indywidualizm – powodował powstanie pierwszych utworów w językach narodowych, stał w opozycji do uniwersalizmu i występowania dwóch kategorii języków: urzędowo-oficjalnej łaciny i języków narodowych.

Lingua vulgais – ([łac.] dosł „język wulgarny, rozpowszechniony”) język narodowy, uważany za niższy od łaciny, bo dany z przyrodzenia. Do jego opanowania nie potrzebna była nauka,ani studia.

Uniwersalizm średniowieczny – 1.Rozpowszechnione w Europi te same wzorce kulturowe, moralne, religijne. 2.Teoria uniwrsalnej, najwyższej władzy papierza i/lub cesarza nad światem.

Symbolizm średniowieczny – blisko związany z symbolizmem biblijnym.

Wyobrażenie wszechświata – przyjęta w średniowieczu koncepcja świata miała podłoże geocentryczne. Kosmos wyobrażano sobie jako ograniczoną przestrzennie, olbrzymią kulę, w środku której tkwi nieruchomo Ziemia. Owo centrum otaczają sfery, po których krążą planety; kolejność i liczba tych ostatnich były kwestią sporną, jednakże niezmiennie przyjmowano dwudzielność całej konstrukcji, wyodrębniając w niej część podksiężycową oraz nadksiężycową. W strefie podksiężycowej panowały żywioły: ziemia, woda, powietrze, ogień. Możliwy był tu jedynie ruch po lini prostej, uznany za niedoskonały. Wszystko, co istniało w tym obszarze, podlegało działaniu czasu: było przemijające i nietrwałe. Strefa nadksiężycowa złożona była z trzech koncentrycznie ułożonych obszarów niebiańskich. Pierwsze, najbliższe ziemii niebo nazwano firnamentum. Tu poruszały się ruchem doskonale okrężnym planety. Nad firnamentum rozciągało się drugie niebo niebo: cristallinum, zbudowane z substancji podobnej do wody, dalej zaś mieściło się niebo najwyższe: empireum (por.: „Boska Komedia” ). To ostatnie było całkowicie nieruchome i zalane jaskrawym, porażającym światłem Istniało ono poza czasem: trwało w wieczności. nie podlegając zniszczeniu.

Poetyckie przeciwstawienie ziemi i nieba miało zatem oparcie w kosmologii i teologii tworzących fundamenty średnieowiecznego światopoglądu. Głębokie przekonanie o skończoności, dwudzielności i hierarchiczności uniwersum inspirowało dziłalnośc twórców, wyznaczając przestrzenne i czasowe granice kreowanej przez nich rzeczywistości.