Stany w społeczeństwie feudalnym
Stany – grupy społeczne wyodrębnione od reszt społeczeństwa na podstawie faktycznego położenia w społeczeństwie (majątek, miejsce zamieszkania, zawód) oraz prawa, ukształtowanego na podstawie przywilejów, odrębnych dla każdego stanu. zamknięta, hermetyczna grupa rządząca się własnym prawem. społeczność feudalna dzieliła się na cztery stany
1. Rycerstwo
– późniejsza szlachta
– wywodzi się z
o porzymskich właścicieli ziemskich
o różnych etnicznie wasali
o wojowników
– otrzymywali lenno w użytkowanie
– wejście do stanu polegało na podjęciu służby wojskowej
o otrzymanie lenna
o pasowanie na rycerza
początkowo równoznaczne z nobilitacją
– różne kategorie feudałów świeckich
– ich wspólną cechą własność ziemska
– wyodrębnia się do reszty
o przywilejami immunitetowymi
o prawo odpowiadania przed sądami szlacheckimi
– posiadanie herbów i zawołań
– własna obyczajowość
– nazwiska szlacheckie
– dzielą się na bezpośrednich i pośrednich wasali króla
o kryterium prawne – węzeł lenny
a. wyższa szlachta
angielscy lordowie – wyższa izba parlamentu
wasale korony – FR
książęta Rzeszy – Niem
o bezpośredniość państwowa
o stanowość Rzeszy
o wstęp do sejmu
o każdy z książąt ma państewko terytorialne
książęta elektorowie
książęta
panowie
w ROS jednolicie
b. niższa szlachta
pośredni wasale króla
– przywileje zbiorowe podsumowujące
– Wielka karta wolności w ANG
– Złota bulla w Rzeszy
2. Duchowieństwo
– stan uprzywilejowany
– ogromna rola społeczna, ekonomiczna i polityczna
– wyższe i niższe
a. wyższe
katoliccy biskupi i opaci
prawosławni władycy i archimandryci
protestanccy superintendenci i intendenci
b. niższe
prezbiterzy
popi
pastorzy i ministrowie
– grupa zamknięta
– przez przyjęcie świeceń lub złożenie ślubów
– celibat
– podlega przepisom prawa kanonicznego
– prawo to formułuje władza kościelna do tego uprawniona
– ludność na ich ziemiach świadczyła na nich
– pobierają dziesięcinę
– snopowa
– dygnitarstwo zastrzegane dla szlachty
3. Stan mieszczański
– tez uprzywilejowanych, choć nie w tej mierze
– immunitet od obciążeń
a. nieodzowny dla wydania dokumentu lokacyjnego
– sprecyzowane obowiązki wobec pana
– samorząd
– wolność osobista
– prawo miejskie dla swej ludności
– powstał skutkiem społecznego podziału pracy
– rozwoju ekonomicznego
– wejście przez urodzenie lub zamieszkanie 1 rok + 1 dzień
– „powietrze miejskie czyni wolnym”
– dzieli się na
a. patrycjat
i. bogaci kupcy i przedsiębiorcy
ii. właściciele parcel i kamienic
iii. kupcy zrzeszali się w gildie
iv. potrafili zdominować zarząd miejski
b. pospólstwo
i. rzemieślnicy
ii. zrzeszali się oni w cechach
iii. często należeli do rad miejskich
c. plebs
i. reszta
– najlepiej prosperują na zachodzie
– posiadają swych reprezentantów w organach stanowych
– zasiadają wraz z średnią szlachtą np. w Izbie gmin
4. Chłopi
– podlega prawu dworskiemu
– patrz wyżej
