1. Trochę ogólnie o Starożytnym Egipcie.
Egipt był pierwszą cywilizacją w Afryce. Narodziła się ona w IV tysiącleciu p.n.e., trwała do końca tego okresu i dalej. Charakteryzowała się wznoszeniem wielkich grobowców, rozwojem pisma hieroglificznego i technologii wyrobu brązu. Dolina Nilu była drugim miejscem po Sumerze, gdzie ludzie zaczęli tworzyć społeczeństwo. Wielka rzeka zapewniała wszystko czego potrzebowali – pożywienie, wodę i drogę komunikacji. Od ok. 5000r. p.n.e. wzdłuż Nilu powstawały niewielkie miasta. Po wielu wiekach podziału, dwa królestwa Górnego i Dolnego Egiptu zjednoczył ok. 3100 r. p.n.e. faraon Menes, który wybudował stolicę w Memfis. Ustrojem Starożytnego Egiptu był despotyzm, oznacza to że krajem rządziła jedna osoba ( w tym przypadku był to faraon ), której nikt nie mógł się przeciwstawić. Faraona uważano za syna boga Re.
2. W co wierzyli wtedy Egipcjanie?
Ludzie nie wierzyli w jednego boga lecz w wielu. Zawsze jednak najważniejszym bóstwem był bóg Re uważano, że jest on bogiem tarczy słonecznej. Drugim po nim był Ozyrys, czyli bóstwo płodnej natury i świata zmarłych. Razem się uzupełniali ponieważ pierwszy był od świata żywych a drugi od życia po śmierci. Był jeszcze trzeci z tych najważniejszych – Horus był bóstwem niebios i opiekunem faraonów.
Ale były także i boginie takie jak Hathor i Izyda. Egipcjanie wierzyli, że bogowie trzymają piecze nad ich miastami. Prawie każde miasto miało swojego patrona np. w Memfis wierzyli, że opiekuje się nimi Ptah a w Tebach Amon. Ten z kolei stał się tak sławny w Starożytnym Egipcie jak Re, więc powstał jeden najwyższy Amon – Re. Na rysunkach Egipcjanie przedstawiali swoje bóstwa jako ludzi z głowami zwierząt.
3. Życie po śmierci w Starożytnym Egipcie.
Dawni Egipcjanie wierzyli w życie po śmierci i chcieli by ich dusze żyły wiecznie. Dlatego opracowali metody zachowywania ciał poprzez balsamowanie lub ich mumifikację. Zabalsamowane ciało było wkładane do trumny. Początkowo mumifikowano ciała faraonów. Ok. 2300r. p.n.e. rozciągnięto ten przywilej na tych, których było na to stać. Do tego czasu zwłoki umieszczano w dwóch trumnach, z których wewnętrzna miała kształt mumii, a zewnętrzna miała kształt prostopadłościanu. Trumny faraonów składano do wnętrza sarkofagów, które umieszczano głęboko wewnątrz piramid. Dlatego trzeba zaznaczyć, że pierwszym krokiem, jaki faraon robił po wstąpieniu na tron była budowa własnego grobu. Zależnie od wielkości grobowca praca nad nim mogła trwać nawet do dnia śmierci władcy.
4. Jak wyglądała ta cała mumifikacja?
Otóż słowo mumia pochodzi z języka arabskiego i oznacza ” zwłoki zakonserwowane w smole „. Podczas mumifikacji wyjmowano z ciała zmarłego wszystkie organy wewnętrzne, poza sercem, ponieważ wierzono, że kontroluje myśli i czyny – funkcje niezbędne w życiu pośmiertnym. Następnie ciało myto w roztworze przypraw i wina palmowego, posypywano solami sody, gdyż miały one właściwości wysuszające i bakteriobójcze, i pozostawiano do wyschnięcia. Następnie wypychano ciało lnem i korzeniami, by przywrócić pierwotny kształt i pokrywano żywicą by było wodoodporne. Na koniec pokrywano ciało lnianymi bandażami i wkładano do trumny. Ale ktoś mógłby spytać co działo się wtedy z ich wnętrznościami, otóż wnętrzności wkładano do czterech słoi, które zdobiono głowami bogów lub głową zmarłego.
5. Jak powstała piramida faraona Cheopsa?
Istniejące od ponad czterech tysięcy lat piramidy w Gizie uchodzą za jedne z cudów świata. Najbardziej zadziwia fakt, że zostały wzniesione za pomocą najprostszych narzędzi – nawet nie wynaleziono wtedy jeszcze koła. Wzniesiono je jako grobowce trzech faraonów. Pierwsza i największa, zwana Piramidą Wielką jest pomnikiem faraona Chufu (po grecku Cheopsa). Wysokość Wielkiej Piramidy sięga 146 m, podstawa zajmuje 5,3 ha! Zbudowano ją z ok. 2 300 tys. kamiennych bloków, każdy wagi ponad dwie i pół tony ( niektóre ponad 15 t ), granitowe elementy komory grobowej Cheopsa ważą nawet po 50 ton. Pierwsze piramidy miały postać schodkową, ponieważ Egipcjanie wyobrażali sobie schody, po których dusza faraona miała się wspinać by połączyć się z bogiem słońca. Pierwszą piramidę o gładkich ścianach kazał wybudować ojciec Cheopsa w północnym Dahszur.
Fot1. piramidy Mykerinosa, Chefrena i Cheopsa w Gizie.
Grecki historyk Herotod pisał, że do budowy piramidy angażowano 100 tys. robotników, pracujących przez trzy miesiące w roku. Ale dlaczego przez trzy miesiące? Otóż przez trzy miesiące w roku Nil wylewa użyźniając ziemię i w tym czasie egipscy chłopi nie mogą jej uprawiać. Egipt dysponował wtedy olbrzymią rezerwą niezatrudnionej siły roboczej. Herotod pisze, że Wielką Piramidę wznoszono dwadzieścia lat. Dodatkowo dziesięć lat zajęła budowa drogi do transportu materiałów. Kamienie obrabiano z grubsza już w kamieniołomach lecz na miejscu budowy dokładniej robili to wykwalifikowani kamieniarze. Teren na którym miała powstać piramida równano za pomocą młotów oraz miedzianych dłut. Egipcjanie nie znali poziomic, jednak wiedzieli, że woda zawsze wyrównuje swój poziom. Wykopywali więc zaopatrywane w wodę z Nilu kanał wokół wzgórza, na którym miały stanąć piramidy. Według Heroda woda zamieniała wzgórze w wyspę. Następnie robotnicy wykopywali sieć kanałów przecinających miejsce pod budowę i ścinali ich brzegi do poziomu wody, tak żeby całość została wyrównana. Ciekawostką jest, że przy budowie piramid znaczną uwagę zwracano na ich orientację, tzn. boki Wielkiej Piramidy są zwrócone niemal dokładnie na północ, wschód, południe i zachód. Ale jak zrobiono to tyle tysięcy lat temu gdy nie znano jeszcze kompasu? Otóż egipscy astronomowie dysponowali dużą wiedzą i niewątpliwie ustawili piramidę względem jednej z gwiazd. Następnym pytaniem jest jak wyznaczyli kąt prosty? Na to pytanie także jest odpowiedź. Egipcjanom nie sprawiało to najmniejszych trudności, ponieważ wiedzieli, że trójkąt o bokach długości trzech, czterech i pięciu jednostek automatycznie tworzy kąt prosty. Natomiast boki piramid wyznaczano za pomocą sznurów. Mierniczowie faraona Cheopsa tak dobrze wywiązali się ze swego zadania, że różnica długości boków Wielkiej Piramidy (230m) wynosi nie więcej niż 180mm! Sznurów używano także do sprawdzania czy w czasie budowy zachowany jest pion konstrukcji. Pierwotnie piramida Cheopsa mierzyła 146,6m, lecz z biegiem czasu straciła kilka najwyższych stopni i aktualnie mierzy 137m. Bloki z których później powstała piramida polerowano przy użyciu piasku oraz twardych skał, a po to aby ściśle do siebie przylegały. Złączenia między nimi są dopasowane z dokładnością niema 1/20 cm nie tylko na krawędzi ale i także na całej powierzchni (3,25 m2).
