Miedzy X-XIII wiekiem następuje rozkwit średniowiecza. Językiem obowiązującym w Europie była łacina. Na mocy IV soboru laterańskiego, papież Innocenty III w 1215 roku nakazał przy każdej parafii i katedrze zakładać szkoły, aby przygotowywały one młodych chłopców do służby Bogu. Z czasem jednak oprócz duchownych kształcono w nich urzędników. Od XI wieku w szkołach klasztornych i katedralnych nauczali polscy duchowni. Językiem wykładowym była oczywiście łacina. Metoda nauczania była zgodna z metoda scholastyki, która mówiła, że filozofię należy przyjmować w sposób bezdyskusyjny, uznawać ją za jedyną i słuszną. Były to prawa zawarte e Biblii, logice Arystotelesa i teoriach Ojców Kościoła. metoda nauczana była pamięciowa.
Istniały dwa etapy nauki:
-TRIVIUM- uczono w nim trzech przedmiotów; gramatyki, retoryki (sposobu ładnego i poprawnego wysławiana się), dialektyki (nauki logicznego myślenia opartej na logice Arystotelesa).
-QUADRIVIUM- uczona w nim czterech przedmiotów: algebry (podstawowych czterech działań matematycznych), geometrii (dzisiejsza geografia), astronomii (nauki sporządzania kalendarzy) i muzyki.
Przedmioty wchodzące w skład trivium i quadrixium nazywano artes liberalas (nauki wyzwolone). W XII i XIII wieku powstały w miastach szkoły prywatne- kupieckie. Uczonao w nich rachunków, umiejętności redagowania listów oraz języków obcych.
Po zakończeni szkoły klasztornej lub katedralnej duchowni wyjeżdżali do Bolonii, do Paryża na Sorbonę, do Oksfordu.
Uniwersytet Boloński- najstarszy uniwersytet w Europie. Powstał z przekształcenia działających w Boloni od IV wieku szkół prawa rzymskiego. Za oficjalne datę powołania uczelni przyjmuje się rok 1087. Początkowo działała jako szkoła prawnicza z wydziałami prawa kanonicznego i rzymskiego. Około 1200 dołączono wydziały medycyny i filozofii (sztuki wyzwolone). W 1360 roku dołączono wydział teologii.
Uniwersytet Paryski- założony około 1170 roku. Powstał jako korporacja znanych już wcześniej paryskich szkół katedralnych i katedralnych. Miedzy 1174 a 1194 uniwersytet otrzymał od papieża Celestyna III pierwsze prawa autonomiczne. Popierany przez papieży w XIII wieku stał się najważniejszą uczelnią świata chrześcijańskiego.
Uniwersytet w Oksfordzie. Do jego powstania przyczyniło się przybycie około 1167 roku z Paryża licznej grupy profesorów i studentów. Osiedlili się oni w Oksfordzie w 1170 roku, uzyskali wiele przywilejów, na mocy których utworzono uniwersytet. W dokumencie z 1214 roku uczelnia zyskała po raz pierwszy oficjalne uznanie ze stron władz kościelnych. Studiowano tam przede wszystkim nauki przyrodnicze.
Uniwersytet w Padwie założony w 1222 roku przez grupę profesorów i studentów z uniwersytetu bolońskiego. Powstał w wyniku przekształcenia istniejących od IX wieku szkoły prawa i retoryki. W 1399 roku został podzielony na dwa uniwersytety „legistów” (studenci prawa) i artystów” (studenci sztuk wyzwolonych i medycyny). Połączony został w 1404 roku.
W XIV wieku zaczęły się starania o utworzenie polskiej uczelni. Na utworzenie uniwersytetu potrzebna była zgoda papieża. Jarosław Bogoria ze Skotna przyczynił się do utworzenia w 1364 roku Akademii Krakowskiej. Akademia miała trzy wydziały: nauki wyzwolone, prawo i medycynę. Później dołączono teologię. Po skończeniu medycyny otrzymywano tytuł doktora, po skończeni prawa- tytuł magistra, a po skończeniu nauk wyzwolonych- tytuł bakałarza.
