Romantyczny i pozytywistyczny sens patriotyzmu na wybranych przykładach z literatury polskiej

W epoce romantyzmu patriotyzm rozumiany był przez pisarzy i obywateli jako podjęcie walki o wyzwolenie ojczyzny spod jarzmazaborów, tyrteizm i poświęcenie wszystkiego, nawet życia, dla sprawy. Czasy te są przecież epoką niewoli i dwóch powstań narodowych: listopadowego i styczniowego.Już w… Czytaj dalej

Radość życia jej źródła i przejawy w literaturze polskiej

Każdy człowiek choć raz w życiu przeżywa radość istnienia, niezależnie od wieku, w którym się urodził. Jest to stan tak fascynujący, że wielu poetów polskich poświęciło swoje utwory temu zagadnieniu. Niektóre epoki literackie radość życia wpisywały w swój program, lecz… Czytaj dalej

„Przeszłość ocala, co jej potrzebne” (C.K. Norwid). Rozważania o obecności Biblii i antyku w literaturze polskiej

Myślę, że rację miał Cyprian Kamil Norwid, twierdząc, że Przeszłość ocala, co jej potrzebne. Widać to w stałej obecności wątków biblijnych i antycznych w naszej literaturze. Zarówno proza, jak i poezja polska chętnie odwołują się do mitologii i kultury starożytnej.… Czytaj dalej

Prywatność i powinność w literaturze polskiej

W trudnych okresach historii Polacy zmuszeni byli do zadawania sobie pytań, co ważniejsze: życie osobiste czy służba dla kraju, czyli prywatność czy powinność? Twórcą, który po raz pierwszy stawia to pytanie, jest Julian Ursyn Niemcewicz. W Powrocie posła, pierwszej polskiej… Czytaj dalej

Motyw domu i rodziny w literaturze polskiej

Motyw domu i rodziny pojawia się od najwcześniejszych wieków w literaturze polskiej. Oczywiście w różnych utworach i różnych epokach pełni zupełnie inne funkcje i przedstawiany jest w różny sposób.Po raz pierwszy pojawia się on w twórczości Jana Kochanowskiego, w jego… Czytaj dalej

Motyw biesiady (uczty, wesela, zgromadzenia) i jego funkcja w dziełach literatury polskiej

Motyw biesiady pojawiał się często w utworach literatury polskiej zarówno starych, jak i nowych. Pełnił on w nich wielorakie funkcje, w zależności od czasów, w jakich one powstawały. Biesiada, zwłaszcza wesele, to święto radosne uwieńczenie miłości. Śmiało więc może stać… Czytaj dalej

Bunt i afirmacja dwie postawy wobec życia. Rozważania na podstawie wybranych utworów literatury polskiej

Bunt i afirmacja to dwie postawy jakże różne. Charakteryzowały one jednak człowieka od najdawniejszych czasów. Zarówno jedna postawa, jak i druga była potrzebna. Niezgoda na otaczającą rzeczywistość prowadziła bowiem do tworzenia się nowych form społecznych czy obyczajowych, zaś zgoda przedłużała… Czytaj dalej

Dramat narodu bez państwa w wybranych utworach literatury polskiej

Narodem bez państwa przez dłuższy czas byli Polacy. Polska utraciła niepodległość w 1795 roku, a odzyskała ją w 1918 roku. Likwidacja Księstwa Warszawskiego oraz potwierdzenie na Kongresie Wiedeńskim dominacji rosyjskiej nad Królestwem Polskim zmieniło w sposób zasadniczy warunki życia narodu.… Czytaj dalej

Motyw wesela w literaturze polskiej

Wesele pojawia się dość często na kartach polskiej prozy. Dzieje się tak dlatego, że jest to święto radosne – uwieńczenie miłości, śmiało więc może być pretekstem do zaprezentowania optymistycznych spojrzeń w przyszłość, nadziei na zgodę narodową i na powodzenie planów.… Czytaj dalej

Motyw tańca w polskiej literaturze

Taniec śmierci – polonez – tango – walc – chocholi taniec. Są to tańce, które stały się \”bohaterami\” polskiej literatury, nabrały symbolicznego wymiaru. \”Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią\” – autor zwraca się do czytelników – szczególnie tych, którzy nie zwracają… Czytaj dalej