Matka Boża należała do postaci biblijnych przedstawianych najczęściej i w bardzo różny sposób. Oblicza Boskiej Rodzicielki są rozpięte między patosem a codziennością i zwyczajnością, między szczęściem poczęcia a cierpieniem, wywołanym śmiercią Syna. Postać Maryi miała szczególny status, ponieważ jednocześnie należała… Czytaj dalej
Starożytność i średniowiecze to dwie epoki, ukazujące różne zagadnienia poruszane w literaturze. Starożyutność trwała od 3500r. p.n.e do około IV w. n.e, średniowiecze od V do XV wieku, a w Polsce później, bo od X do XV wieku. Każda z… Czytaj dalej
SŁUŻYĆ TEMU, CÓŻ CI JEST W NIEBIE (LEGENDA O ŚW. ALEKSYM) JAKO DEWIZA SZTUKI I LITERATURY ŚREDNIOWIECZNEJ. W bardzo słownikowy sposób średniowieczem możemy nazwać epokę rozciągającą się między starożytnością, a czasami odrodzenia. Dokładne ramy czasowe trudno ustalić, jednakże przyjęło się… Czytaj dalej
Hagiografia, czyli żywoty świętych obejmują sporą część dorobku literackiego średniowiecza, co wiązało się z dominacją Kościoła i tematów z nim związanych oraz zainteresowaniem dydaktyczną rolą literatury, a żywoty świętych idealnie nadawały się do propagowania pewnych postaw (ascetyzmu głownie); najbardziej znane… Czytaj dalej
Przedstawianie wizerunku Maryi w średniowiecznej liryce było powszechne. Bezimienni autorzy zwracali się do Maryi ? Matki Boga, prosząc o wstawienie się u Syna. Często przedstawiali także scenę ukrzyżowania Chrystusa. Przyczyną swoistego kultu maryjnego może być jej silny związek z Jezusem… Czytaj dalej
Twórcy średniowiecznej literatury byli najczęściej osobami duchownymi. Większość dzieł powstających w tym okresie miała funkcję dydaktyczną, twórcy dzięki nim ukazywali przykłady postępowania godne naśladowania. W ten sposób ukształtowały się dwa modele świętości, które dzięki różnym sposobom dążyły do osiągnięcia pełnego… Czytaj dalej
Literatura parenetyczna obejmuje utwory kształtujące i propagujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać. Mogą mieć one charakter ogólny lub elitarny czy klasowy.… Czytaj dalej
Polska literatura średniowieczna pozostawała pod silnym wpływem Kościoła. Wiąże się to z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Wcześniej pogańscy Polacy obywali się bez pisma (podobnie jak większość narodów europejskich). Pismo pojawiło się na naszych ziemiach wraz z duchownymi, którzy władając… Czytaj dalej
W średniowieczu literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu mówi się, że jest to literatura parenetyczna (pareneza = pouczenie). Literatura… Czytaj dalej
Wśród głównych propagowanych wzorców były: – ideał ascety (świętego) – ideał rycerza – ideał władcy – ideał kochanka Ideał ascety. Wzorce te powstawały w klimacie teocentryzmu. Człowiek wybierający drogę ascezy świadomie rezygnuje z uciech i wygód życia ziemskiego. Umartwia się,… Czytaj dalej
