MARS
PODBÓJ CZERWONEJ PLANETY
Mars – Czerwona Planeta , czwarta w kolejności od Słońca , w mitologii starożytnej poświęcona bogu wojny , w literaturze fantastycznej – chyba najpopularniejsza wylęgarnia obcych cywilizacij .
Mars jest ostatnią z planet Ziemio-podobnych . Jest dużo mniejszy od Ziemi zarówno pod względem masy , jak i rozmiarów . Obiega Słońce w ciągu prawie dwóch naszych lat . Nachylenie jego osi obrotu wynosi około 25 stopni .
Na Marsie tak jak i na Ziemi występuje zjawisko pór roku .
Planeta ta posiada na powierzchni jedne z najwyższych wzniesień w Układzie Słonecznym mające około 10 km wysokości .
Mars intrygował ludzi od zawsze . Po części dlatego , że jest pod wieloma względami bardzo podobny do Ziemi . Mimo iż jego cienka zdominowana przez dwutlenek węgla atmosfera , surowe warunki atmosferyczne ( duże różnice temperatur ) i brak wody w stanie ciekłym ( lodowe czapy pokrywają bieguny i niektóre regiony pozabiegunowe ) nie pozwalają na rozwój i egzystencję znanych nam form życia .
Geologia planety wskazuje na odpływ wody z jej powierzchni we wczesnych okresach historii . Po części z tego powodu drugie obok Wenus , najbliższe Ziemi ciało niebieskie wciąż jest źródłem nadziei na odkrycie śladów nieznanej cywilizacji . Dawniej podsycali ją astronomowie , wypatrując tajemniczych kanałów .
Atmosfera Czerwonej Planety składa się głównie z dwutlenku węgla , ale występuje w niej również dwuatomowy tlen i woda . W okolicach biegunów obserwować można charakterystyczne białe czapy . Temperatura na powierzchni waha się w granicach od -50 do 0 stopni Celsjusza .
Mars posiada dwa księżyce Phobos i Deimos . Phobos jest odległy od Marsa o zaledwie 6000 km , i obiega go w czasie 1/3 obrotu planety wokół osi . Dodatkową ciekawostką może być jego nieregularny kształt . Średnica Phobosa waha się między 27 , a 21 km . Deimos mniejszy o średnicy 12 km krąży na orbicie znajdującej się w odległości około 7 promieni Marsa . Księżyce te zostały dość dobrze zbadane dzięki fotografiom z sond kosmicznych Mariner 7 – 1969 rok , Mariner 9 – 1971 rok , Viking Orbiter 2 – 1977 rok . Sam Mars również był poddawany nieustannym badaniom . Mariner 4 przelatujący na wysokości 10000 km nad powierzchnią planety przekazał na Ziemię 21 obrazów . Dzięki tym zdjęciom na Marsie zaobserwowano olbrzymią ilość kraterów . Ze zdjęć przekazanych na Ziemię przez sondy Mariner 6 i Mariner 7 z wysokości około 3000 km widać między innymi śniegową czapkę na biegunie południowym , liczne kratery i twory liniowe oraz obszary o różnym zabarwieniu .
W 1971 roku , w czasie opozycji Marsa , znalazł się on w odległości tylko 56 tys. km od Ziemi . W tym samym roku zostały wysłane na Marsa 3 sondy : 2 radzieckie Mars 2 i Mars 3 oraz jedna amerykańska Mariner 9 . Za pomocą Marinera 9 został również sfotografowany olbrzymi wulkan Nix Olympica o średnicy około 500 km i wysokości prawie 20 km . Wulkan ten jest widoczny nawet z Ziemi . Na zdjęciach można również zaobserwować kręte doliny .
Nie jest wykluczone , że kiedyś na Marsie mogła występować woda w stanie płynnym . Dziś niestety możemy ją znaleźć jedynie w warstwie wiecznej zmarzliny . Na Marsie widać twory pochodzenia wulkanicznego i tektonicznego – kratery , rozpadliny itp.
Nowe informacje zostały przekazane dopiero w 1974 roku przez radzieckie stacje Mars 4 , Mars 5 , Mars 6 , Mars 7 . Mars 5 został sztucznym satelitą planety , natomiast z Marsa 6 spróbowano posadzić na powierzchni lądownik . Dzięki niemu udało się na Ziemię przekazać mnóstwo informacji o atmosferze Marsa .
Wystrzelone zostały również stacje Viking 1 i Viking 2 przez amerykanów.Viking 1 stał się satelitą Marsa , a następnie wypuścił lądownik , który osiadł na powierzchni planety , podobnie zresztą jak Viking 2 . Obie stacje podczas okrążania planety wykonywały zdjęcia . W tym czasie lądowniki analizowały grunt marsjański , poszukując w nim śladów procesów biologicznych . W wyniku badań gruntu otrzymaliśmy informacje o składzie chemicznym powierzchni Marsa .
Czerwona Planeta zawiera w sobie : krzem 21 % , żelazo 12,7 % , siarka 3,1 % oraz 3 – 8 % wapnia , 2 – 7 % glinu i 0,5 – 2 % tytanu .
START I LĄDOWANIE
Sonda Pathfinder została wystrzelona z Przylądka Canaveral na Florydzie 4 grudnia ubiegłego roku i wyniesiona na orbitę przez rakietę Delta II -7925 . Po przeleceniu ponad 480 mln km statek osiadł na równinie u ujścia wielkiego marsjańskiego kanału Ares Vallis w 1997 roku 4 lipca w nocy .
5 lipca 1997 roku przejściowe problemy z komunikacją .
Komunikacja Pathfindera z centrum sterowania lotem utrzymywana jest poprzez fale ultrakrótkie za pomocą urządzenia zwanego DSN . Miejsce lądowania sondy zostało wybrane nieprzypadkowo . Zadecydowało położenie zapewniające maksymalne nasłonecznienie o tej porze roku . Płaska rzeżba terenu znana ze zdjęć wykonanych przez sondy Viking , zwiększała szansę na bezawaryjną pracę zarówno samego robota jak i komunikującej się z nim stacji nadawczej . Z naukowego punktu widzenia istotne było otoczenie : skały różnego typu i wieku .
ROVER BADA CZERWONĄ PLANETĘ
6 lipca 1997 roku Pathfinder wykazał , że kiedyś na Marsie płynęła woda .
Pierwszym zadaniem Pathfindera było wyznaczenie składu chemicznego odłamka skalnego wielkości dużej piłki . Podczas przemieszczania się rovera badano spoistość gleby , warunki meteorologiczne i geomorfologię gleb ; dokonywano ekspertyz geologicznych i mineralogicznych oraz sporządzano topograficzne szkice terenu . Sojourner dokładnie zanalizował szereg skał . Pierwszą z nich był Barnacle Bill , Yogii , Casper i Flat Top .
7 lipca 1997 roku znaleziono dowody powodzi na Marsie .
8 lipca 1997 roku kolejne dowody marsjańskich powodzi .
15 lipca 1997 roku kamienne dowody istnienia życia na Marsie … ( ślady mikroorganizmów )
Historia badania Marsa to pasmo niepowodzeń o nad wyraz tajemniczych przyczynach . Oto co bardziej spektakularne klęski :
– w 1962 r. w wyniku awarii utracono łączność z radziecką sondą Mars 1
– w roku 1973 sonda radziecka Mars 4 w wyniku awarii układu korekcyjnego nie weszła na orbitę Marsa , lecz minęła ją w odległości około 4 tysięcy km .
– dwie radzieckie sondy Fobos 1 i Fobos 2 , które miały zbadać księżyce Marsa , w wyniku awarii nie dotarły do celu . Pierwsza minęła cel , a z drugą utracono łączność
– 21 sierpnia 1993 roku sonda Mars Observer , po 11 – miesięcznym locie , w trakcie przekazywania instrukcji wejścia na orbitę przestała z nieznanych przyczyn reagować na polecenia z Ziemi
– rosyjska sonda Mars 96 warta 300 milionów dolarów zaraz po starcie runęła do oceanu , wraz ze sprzętem pochodzącym z 20 państw , m.in. z Polski .
