Jak powstawał i rozwijał się teatr?
-w starożytnej Grecji szanowano prace aktorów, ale nie traktowano jej jako zawód
-w starożytnym Rzymie aktorami byli niewolnicy (brak szacunku dla ich pracy)
-średniowiecze-początkowo aktorzy mieli złą reputację, ich praca była pogardzana, zmieniło się to wraz z rozwojem misteriów średniowiecznych
-do Xix. Pozycja aktora zaczęła rosnąć
-w wieku XIX aktorzy są uwielbiani ? kult gwiazd
-dzisiaj aktorstwo jest zawodem i sztuką
Konwencje sztuki aktorskiej
a)w teatrze antycznym aktor miał wzbudzać w widzu uczucia poprzez zastosowanie w grze patosu
b)teatr misteryjny ? aktor średniowieczny wcielał się w postacie biblijne, grał z ogromną ekspresją, miał wstrząsnąć widzem, posługiwał się naturalistycznymi rekwizytami.
c)włoska komedia dell?arte (16-18w) ?aktor nie posługiwał się stałym tekstem dramatu, lecz improwizował, grając jeden ze ściśle określonych typów postaci
d)t.elżbietański(szekspirowski) ?aktor odgrywając konkretną, zindywidualizowaną postać starał się ukazać jej charakter psychologiczny
e)t.klasycystyczny-aktor grał dostojnie i z patosem, deklamując rolę trzymał się określonych tematów
f)t.romantyczny-aktor utożsamiał się z graną postacią, wcielał się w nią, ukazywał namiętności bohatera
g)aktorzy-naturaliści ? głosili, że należy poskromić namiętności gry aktorów a posługiwać się prostymi środkami (tak jak w życiu)
h)t.Stanisławskiego-aktor wciela się w graną przez siebie postać, oddaje na scenie prawdę uczuć i zachowań postaci, gra tak, jakby między nim a widownią istniała niewidzialna czwarta ściana(19/20w)
i)t.Craiga-aktor miał być NADMARIONETĄ- czymś pomiędzy człowiekiem człowiekiem machiną wykonującą pewne zadania
j)t.Beltorda Brechta-aktor zachowywał dystans wobec granej przez siebie postaci, pokazywał ją jako wymyśloną konstrukcję składającą się ze słów, gestów, ruchów.
Wielcy reformatorzy teatru:
a)William Szekspir-rezygnacja z zasady trzech jedności, chóru, ukazanie strony psychologicznej postaci
B)Konstanty Stanisławski (19/20w)
c)Edward Gordon Craig
d)Tadeusz Kantor-twórca tzw teatru eksperymentalnego
eksperymentalnego)
f)Jerzy Grotowski -,,teatr laboratorium?
g)Konrad Winiarski-łączył metodę Stanisławskiego z metodą Brechta
Pojecia:
-Koryfeusz-pierwszy aktor nawiązujący kontakt z chórem
-Emploi ? rodzaj ról grywanych przez aktora, jego zawodowa specjalność
-scena symultaniczna-(średniowiecze) jednocześnie ukazane są wszystkie miejsca rozgrywanej akcji, aktorzy przechodzą od jednej dekoracji do drugiej
-zasada recorum-w teatrze antycznym obowiązek dopasowania stylu do opisywanej sytuacji(np.o tematach poważnych można było pisać tylko stylem podniosłym, patetycznym)
Style:
Sztuczne:
Antyczny, dell?arte, klasycystyczny, Craiga, Brechta, Kantora
Realistyczny:
Średniowieczny, szekspirowski, romantyczny, Stanisławskiego, Grotowskiego
