ok. 310 – ok. 250 p.n.e.), grecki poeta z Syrakuz na Sycylii. Twórca sielanki jako gatunku literackiego. Przebywał na wyspie Kos w otoczeniu Filetasa, potem w Aleksandrii pod opieką króla Ptolemeusza II Filadelfosa jako poeta z kręgu literackiego Biblioteki Aleksandryjskiej.
Dorobek poetycki Teokryta (ok. 30 utworów, nie wszystkie autentyczne) obejmuje: 1) bukoliki właściwe (mimy wiejskie) – realistyczne scenki pasterskie (Pasterze, Koźlarz i pasterz, Żeńcy, Tyrsys, Pieśni pasterskie, Cyklop, Talizje), ściśle związane z modnym wówczas idealizowaniem życia wsi, 2) mimy miejskie (Czarodziejki, Syrakuzanki), 3) enkomia (pochwały): skierowane do Hierona II Charyty i Pochwała Ptolemeusza, 4) Hymn na cześć Dioskurów, 5) epylion Mały Herakles, 6) drobne utwory, np. Wrzeciono, przesłane żonie przyjaciela – Nikiasa z Miletu, 7) 24 epigramy okolicznościowe (wotywne, literackie), 8) wiersz naśladujący układem strof kształt instrumentu: Syrinks.
Teokryt był mistrzem w oddawaniu nastroju, w scenach rodzajowych i idyllicznych wiernie kreślił uroki natury. Już w starożytności doczekał się licznych naśladownictw (Bion ze Smyrny, Moschos z Syrakuz, w Rzymie – Wergiliusz). Popularny i czytywany do przełomu V i VI w. W XII w. odkryty ponownie przez uczonych bizantyjskich, następnie przez humanistów epoki odrodzenia.
Twórczość jego wywarła ogromny wpływ na literaturę światową. Polski przekład utworów Teokryta powstał w 1901 (K. Kraszewski). Sielanki (1951). Wybór w Sielance greckiej (1953).
