Niektóre terminy teatralne
akt ? część dramatu, zawierająca zamknięty i wewnętrzny spójny odcinek akcji
balet ? rodzaj widowiska teatralnego, w którym głównym środkiem wyrazu jest taniec wykonywany przez tancerzy według scenariusza, z towarzyszeniem muzyki, na tle odpowiedniej scenografii.
budka suflera ? pomieszczenie na przedzie sceny teatralnej, osłonięte przed widzami; jest przeznaczone dla osoby podpowiadającej tekst aktorom.
dramat ? jeden z trzech rodzajów literackich, który jest przeznaczony do wystawienia na scenie; gotowy scenariusz; występują w nim didaskalia.
didaskalia ? inaczej tekst poboczny; pisane zazwyczaj kursywą; przeznaczone dla aktorów; uwagi.
epilog ? końcowa partia utworu epickiego lub dramatycznego, informująca o dalszych dziejach postaci po zamknięciu zdarzeń właściwej fabuły; w dramacie antycznym końcowa wypowiedź skierowana do publiczności, wyjaśniająca zamysł twórcy i istotne znaczenie widowiska.
fabuła ? treść utworu literackiego lub filmowego.
inscenizacja ? wystawianie utworów dramatycznych na scenie.
komedia ?gatunek dramatu obejmujący utwory o wesołym i pogodnym nastroju, lekkiej i pogodnej tematyce, charakteryzujące się humorem, dowcipem, wesołością i pomyślnym zakończeniem.
komizm ? jakość sytuacji, ciągu zachowań lub zdarzeń, cech charakterystycznych postaci, budzących śmieszność lub wesołość, ale także kategoria estetyczna, która jest podstawą strukturalną komedii.
kulisy ? element perspektywicznej dekoracji teatralnej: płaskie ścianki dekoracyjne umieszczone symetrycznie po obu stronach sceny, kotary, przepierzenia, przesuwane w rowkach podłogi lub opuszczane z nadscenia, umożliwiające szybką zmianę dekoracji i oświetlenia. Także część teatru za sceną.
kurtyna ? zasłona używana w teatrze oddzielająca scenę od widowni, opuszczana i podnoszona lub składająca się z dwóch części rozsuwanych na boki.
loża ? wydzielona, reprezentacyjna część sali widowiskowej, wyposażona w miejsca siedzące dla kilku osób, zwykle w formie niewielkiego balkonu lub wnęki z balustradą.
maska teatralna ? osłona twarzy, mająca kształt i formę twarzy ludzkiej, a także łba zwierzęcego, rośliny lub innej rzeczy. Maska komiczna, symbolizuje komiczną rolę, atrybut mitologicznej muzy Talii. Maska tragiczna, symbolizuje tragiczną postać, atrybut muzy Melpomene.
opera ? utwór muzyczny o charakterze dramatycznym, przeznaczony do wystawiania na scenie, składający się z partii wokalnych i instrumentalnych, czasami także mówionych i baletowych.
pantomima ? widowisko teatralne, w którym zdarzenia przekazywane są przez aktorów wyłącznie za pomocą ruchów ciała, gestów, mimiki.
scena ? część aktu wyodrębniona ze względu na występowanie określonych osób.
sufler ? osoba podpowiadająca w teatrze aktorom tekst roli w sposób niewidoczny dla widza (obecnie za kulisami, dawniej w budce suflera).
teatr ? gałąź sztuki widowiskowej, polegająca na przedstawianiu scenicznym utworów literackich, obejmująca takie gatunki jak: tragedia, komedia i dramat, balet, pantomima, opera, rewia. Także budynek przystosowany do wystawiania utworów scenicznych.
tragedia ? rodzaj utworu literackiego, w którym występuje silnie zarysowany konflikt między dążeniami bohatera a wartościami imocami wyższymi, jakim musi się on przeciwstawić, co prowadzi do nieuniknionej katastrofy.
Bibliografia:
1. Słownik wyrazów obcych
2. Słownik wiedzy o literaturze
3. Podręczny ilustrowany leksykon ucznia
4. zeszyty od języka polskiego
