Tkanki łączne- cechą większości tych tkanek jest duża zawartość substancji pozakomórkowej.Wyróżniamy tkankę łączną właściwą i tkankę łączną szkieletową.
Tkanka łączna właściwa
Tkanka łączna wł. ma substancję pozakomórkową, składającą się z macierzy(substancji podstawowej) – zbudowanej głównie z cukrów złożonych i białek, oraz włókien białkowych – utworzonych z kolagenu i elastyny. Włókna kolagenowe wzmacniają tkankę łączną, a elastynowe nadają giętkość i spręzystość.Podział tkanki łącznej właściwej:
-tkanka zarodkowa, która buduje ciało zarodków, a jej kom. mają zdolność różni8cowania się i przekształcania w różne rodzaje komórek tkanki łącznej
-tkanka łączna siateczkowa, która występuje w szpiku kostnym i narządach limfatycznych-jest zrębem, w którym znajdują się elementy morfotyczne krwi
-tkanka łąćzna włóknista, w której występują wszystkie rodzaje włókien i wszystkie typy komórek; ze względu na budowę dzielimy na:
-tkankę włóknistą wiotką, inaczej zwaną luźną (zawierającą niewielką ilość nieuporządkowanych włókien), tworzy ona błony surowicze, śluzowe i podśluzoweoraz przegrody łączno tkankowe w wielu narządach
-tkankę włóknistą zbitą ( z dużą zawartością uporządkowanych włókien), tworzy ona skórę wł. strunowców, torebki stawowe, więzadła i ścięgna
-tkanka tłuszczowa – o nietytpowej budowie, wnętrze kom. wypełnia tłuszcz.Ma ciasno ułożone kom. i nieznaczną ilość substancji pozakom.
Tkanka łączna szkieletowa
-TKANKA CHRZĘSTNA utworzona z owalnych komórek, nazywanych chondrocytami ; nie unaczynniona ,nie unerwiona. W subs. międzykom. występują chondroblasty .W subs. pozakom. znajdują się włókna białkowe, zbudowane z :
-włókien kolagenowych ; klejodajność,mikroproteiny,są odporne na rozerwanie, wyst. w kościach, ścięgnach
-włókien sprężystych ; nieodporne na rozerwanie, wyst. w naczyniach krwionośnych, chrząstka sprężysta
-włókna retikulinowe ; są delikatne, występują w wątrobie
Rodzaje tkanki chrzęstnej
-szklista – najdelikatniejsza-buduje szkielety zarodków, tworzy powierzchnie stawowe,częsci przymostkowe żeber, wzmacnia tchawicę i oskrzela oraz buduje szkielety kręgowców chrzęstnoszkieletowych.
-sprężysta – giętka ielastyczna- wyst. w małżowinie usznej, trąbce słuchowej i krtani
-włóknista – najmocniejsza – buduje spojenie łonowe, tworzy dyski międzykręgowe i niektóre wiązadła
– TKANKA KOSTNA
-najtwardsza tkanka zwierzęca, ponieważ jej substancja kolagenowa pozakomórkowa przesycona jest solami mineralnymi.(fosforan i węglan wapnia, fosf. Mg,i in.)
-osteoblasty – kościotwórcze; otoczone są subs. międzykom.
-osteocyty – kom. kostne;mają gwiaździste kształty i wytwarzają włókna kolagenowe
osteoklasty – kościogubne; syntetyzują i uwalniają enzymy, które biorą udział w trawieniu
-Tkanka kostna zbita
Osteon – włókna kolagenowe ułożone w blaszki kostne; każdy osteon ma ok. 20 blaszek
Tkanka kostna zbita ze względu na regularne ułożenie blaszek jest bardzo twarda i wytrzymała na rozciąganie. Jest tkanką tworzącą wszystkie powierzchnie kości.
Tkanka kostna gąbczasta- ma budowę mniej zwartą od tk. zbitej,bo jej blaszki ułożone są nieregularnie (brak osteonów) i tworzą gąbczastą strukturę. W wolnych miejscach pomiędzy blaszkami znajdują się jamy szpikowe, wypełnione czerwonym szpikiem.
KREW
-jest tkanką płynną, dużo subs. międzykom., jej substancja płynna osocze składa się przede wszystkim z wody, a także z el. morfotycznych – krwinek
Funkcje krwi
-doprowadzanie do komórek tlenu przez czerwone krwinki
-dostarczanie substancji pokarmowych komórkom i tkankom
-utrzymuje ciepło w ciele
-białe krwinki – odpornościowy układ
-bierze udział w usuwaniu niestrawionych subs. pokarmowych
Skład krwi
-erytrocyty(kr. czerw.),4-5mln/ml krwi; powstają w szpiku kostnym, w skład wchodzi barwnik hemoglobina, rola; -dostarczają tlen z płuc do tkanek; -transportują CO2; -warunkują grupę krwi; -biorą udział w utrzymywaniu ph krwi(7.4)
-leukocyty (krw.białe), 4000-8000mln/ml krw; duże kom. zawierające jądro.Dzielą się na agranulocyty (40%)->te zaś na monocyt(4%) i limfocyty(36%), oraz na granulocyty(60%)->te zaś na: obojętnochłonne(57%),zasadochłonne(0,5%) i kwasochłonne(2-5%)
Podstawową funkcją leukocytów jest uczestniczenie w procesach odpornościowych przejawiające się:
-fagocytowaniem antygenów (pozaustrojowych białek, np. drobnoustrojów, ale również własnych komórek lub białek patologicznie zmioenionych np.komórek nowotworu) – uczestniczą w tym monocyty i granulocyty obojętnochłonne,
-działalnością obronną w stanach uczuleniowych organizmu- granulocyty kwasochłonne i zasadochłonne
-wytwarzania białka odpornościowego ( przeciwciał w surowicy krwi) i odporności komórkowej (m.in. odrzucanie przeszczepów, niszczenie tkanki nowotworowej)- limfocyty
-trombocyty(krw.płytkowe), 150000-350000/ml krwi; najmniejsze elementy morfotyczne krwi, pozbawionymi jąder komórkowych. Powstają one w szpiku kostnym przez odszczepianie się cytoplazmy komórek olbrzymich(megakariocytów)Główną ich rolą jest udział w krzepnięciu krwi.
Osocze
-płynna subs. kom.;jest produktem wielu kom. organizmu;stanowi 55% składu krwi ssaków.Składa się z 92% wody, 7%białek (albumin, globulin, fibrynogen) i in. związków organicznych np. glukozy aminokw.,lipidów.
Funkcje osocza
-uczestnictwo w procesach odpornościowych organizmu (globuliny)
-udział w procesie krzepnięcia krwi (fibrynogen)
-utrzymywanie stałego poziomu pH,udział w utrzymywaniu stałej temp.
-rozprowadzanie po organiźmie witamin, hormonów, enzymów, subs. odżywczych
-odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii
-uczestnictwo w transporcie CO2
