Jan Kochanowski w swoich fraszkach ukazuje żywot ludzki z przymrużeniem oka. Żartuje w nich z naszych problemów. W pieśniach i trenach natomiast, mówi nam, że życie nie jest pasmem samych przyjemności i szczęśliwych zdarzeń.
Poeta cenił w życiu takie wartości, jak: zdrowie, czyste sumienie, umiejętność życia w społeczeństwie, niedokuczliwa starość: ?A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, obyczajami znośnymi, nieprzykrą starością.?. Bardzo cennym uczuciem była dla niego miłość, której sam zresztą doznawał: ?Przyzwól, o matko Miłości, Szafarko trosk i radości! Tak po świecie niechaj wszędzie Twoja władza wieczna będzie!?. Ideałem miłości była, według niego, miłość małżeńska, rodzinna oraz patriotyczna, do Ojczyzny. Uwielbiał obcować z przyrodą, która odgrywała w jego życiu ważną rolę: ?Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!?. Wiódł bardzo spokojny żywot. Zwracał uwagę na to, jak ważni są rodzina i przyjaciele w naszym życiu:, ?Co bez przyjaciół za żywot? Więzienie, w którym niesmaczne żadne dobre mienie.?. Doceniał również uroki młodości: ?Jakoby też rok bez wiosny mieć chcieli, którzy chcą, żeby młodzi nie szaleli.?. Jego utwory uczą nas też, że jako obywatele powinniśmy troszczyć się o kraj: ?A jeśli komu droga otwarta do nieba, tym, co służą Ojczyźnie.?. Ważne były dla niego sprawy przyziemne, co nie znaczy jednak, że nie wierzył w Boga. Przeciwnie, przestrzegał zasad przez Niego narzuconych, zastanawiał się, czego On od nas oczekuje, wielbił Go: ?Boże w miłosierdziu swoim nieprzebrany, u Twych nóg upadam ja, człowiek stroskany(?)?. Kochanowski poprzez Treny pokazał nam, jak ciężko człowiekowi jest pogodzić się ze śmiercią dziecka oraz jak silna potrafi być miłość ojcowska: ?(?) A mnie płakać mej wdzięcznej dziewki pomożcie, z którą mię niepobożna śmierć rozdzieliła i wszystkich moich pociech nagle zbawiła.?. Dzięki samemu faktowi, że poeta tworzył w języku polskim, Polacy uczyli się miłości do tego języka.
Twórczość Jana Kochanowskiego pokazuje człowiekowi, że należy cieszyć się życiem, trzeba jednak czynić to z umiarem. Jeżeli coś nie idzie po naszej myśli, powinniśmy pogodzić się z tym i ofiarować nasze cierpienie Bogu.
