Podobnie jak uklad somatyczny, rowniez uklad autonomiczny, inaczej wegetatywny, sklada sie z czesci osrodkowej i obwodowej. Czesc osrodkowa stanowia jadra, znajdujace sie w mozgowiu, oraz skupienia komorek nerwowych w rdzeniu kregowym, a czesc obwodowa – zwoje i nerwy.
Uklad autonomiczny – tak jak uklad somatyczny – podlega wplywowi kory mozgowej.
Pod wzgledem anatomicznym i czynnosciowym uklad wegetatywny dzieli sie na wspolczulny, czyli sympatyczny, i przywspolczulny, czyli parasympatyczny.
Neuryty autonomiczne rozpoczynajace sie w osrodkowym ukladzie nerwowym i konczace sie w zwoju obwodowym, gdzie tworza synapse z cialem drugieg neuronu, nazywaja sie wlokanmi przedzwojowymi, a neuryty rozpoczynajace sie w zwoju i docierajace do narzadow wewnetrznych nosza nazwe wlokien pozazwojowych lub zazwojowych.
Osrodki czesci przywspolczulnej ukladu autonomicznego wystepuja w srodmozgowiu, rdzeniu przedluzonym i w czesci krzyzowej rdzdenia kregowego. W odroznieniu od czesci wspolczulnej, w ktorej zwoje znajduja sie zwykle blisko rdzenia kregowego, a ich wlokna przedzwojowe sa krotkie, w czesci przywspolczulnej zwoje leza z dala od osrodkow, a poblizu lub w scianie unerwianych narzadow, a ich wlokna przedzwojowe sa dlugie.
