PRUSY
1807 – Zniesienie poddaństwa chłopow
1811 – Edykt regulacyjny (umożliwiał chłopom
korzystanie z dobr prywatnych, nabycie
własności i pozbycie się pańszcyzny)
1819 – Zakaz rugowania chłopow wydany
przez rząd
1821 – Zarządzenie o wykupie powinności
(przeliczenie na gotowkę dotychczasowych
świadczeń i robocizny umożliwiało ich wykup)
1823 – Rozciągnięcie edyktu regulacyjnego na
Księstwo Poznańskie
1848-1850 – Zniesienie resztek praw zwierz –
chnich pana wsi do gruntow, uwłaszczenie
objęło wszystkie kat. ludności chłopskiej.
Konsekwencje:
Powstanie znacznej liczby
dużych gospodarstw wiejskich, liczna grupa
chłopow zamożnych i masa małorolnych i bezrolnych
AUSTRIA
koniec XVIIw. – Reformy jozefińskie (gwarancja
na dziedziczenie użytkowanej ziemi, pod
warunkiem wykonania powinności, zabroniono
rugować panu chłopow z ziemi, oczynszowanie
prowadzone pod nadzorem władz austriackich –
proces rozdrobnienia gospodarstw chłopskich,
pan opiekunem dominalnym wsi do końca lat
40-tych XIXw.
1848 – Zniesienie poddaństwa i uwłaszczenie
chłopow – odszkodowania dla dziedzicow płacone
przez państwo – fundusze na ten cel z podatkow
płaconych przez chłopow. Serwitutow nie rozwia –
zano, co było przyczyną nieporozumień miedzy
wsią, a panem.
Konsekwencje:
Rozdrobnienie i karłowatość
gospodarstw chłopskich, dominacja ziemian
(47% gruntow w ich rękach)
ROSJA
1815-1830 – Konstytucja krola polskiego gwaran –
towała chłopom wolność osobistą, ale bez prawa
do użytkowanej ziemi. W 1818 dekret krolewski –
pan jest jednocześnie wojtem. Ograniczony zasięg
oczynszowania jedynie w dobrach narodowych.
1841-1864 – Oczynszowanie przede wszystkim w
dobrach narodowych, początek akcji rugowania w
dobrach prywatnych, 1861 z inicjatywy Wielko –
polskiego ukaz carski o oczynszowaniu w dobrach
narodowych 9całkowitych)
1864 – ukaz carski o uwłaszczeniu.
Konsekwencje:
Spadek liczby chłopow bez ziemi,
zwiekszenie liczby małych gospodarstw.
ocena nauczyczciela: brak
