W literaturze francuskiej dziewiętnastowieczny romantyzm został poprzedzony przez pewne zjawiska zrodzone jeszcze w epoce klasycyzmu. Szczególnie bliski romantykom był Jan Jakub Rousseau (1712-1778), autor sentymentalnej powieści Julia, czyli Nowa Heloiza.
Romantyzm we Francji rozwijał się początkowo pod wpływem nowej poezji niemieckiej i angielskiej. Romantyczną „chorobą wieku” zaraził bohaterów literatury europejskiej Francois Ren Chateaubriand (1768-1848). W swej powieści Ren zobrazował niepokoje, rozterki i ból istnienia swego bohatera. Ren, niezdolny do działania, ogarnięty paraliżem woli, znużony i zniechęcony życiem młodzieniec, silnie oddziaływał na pokolenie romantyczne. Od jego imienia ukuto termin „reneizm”.
Prawdziwy przełom i eksplozja romantyzmu miała miejsce we Francji pod koniec lat dwudziestych XIX wieku. To zaś za sprawą najwybitniejszego przedstawiciela tego okresu – Wiktora Hugo (1802-1885). Do najsławniejszych jego utworów należą dramaty: Cromwell i Hernani (ten ostatni przesądził o zwycięstwie romantyzmu nad klasycyzmem w teatrze francuskim) oraz powieści, z których do najbardziej znanych należą Nędznicy.
Bohater powieści kradnie chleb, aby nakarmić swoją rodzinę. Zostaje schwytany i skazany na galery. Rozgoryczony, wrogo nastawiony do ludzi, staje się zdolny do zbrodni. Dopiero dobroć przygodnie spotkanego biskupa odradza w nim człowieka szlachetnego, pełnego poświęceń i bohaterstwa.
Na szczególną uwagę zasługuje zawarty w Nędznikach realistyczny obraz społeczeństwa. Do najznakomitszych kart powieści należą opisy walk toczonych na rewolucyjnych barykadach. Szczególną uwagę zwraca nieśmiertelna postać paryskiego ulicznika Gavroche’a, biednego, beztroskiego i bohaterskiego.
Obok Hugo, wśród wybitnych twórców romantyzmu francuskiego wymienić należy Stendhala (1783-1842), autora powieści Czerwone i czarne oraz Aleksandra Dumas (ojca; 1802-1870), twórcy Trzech muszkieterów i Hrabiego Monte Christo
