Wielka Emigracja (Dlaczego tak wielu Polaków wybrało los emigranta?)

 

 

 

Wiek XIX w historii Polski był bardzo tragiczny. Już w końcu XVII wieku Polska utraciła niepodległość i znalazła się pod zaborami. Zabory jak wiadomo, narzucali swoje prawa, nie respektowali potrzeb Polaków, prześladowali tych, którzy czuli się Polakami.

Taka sytuacja potęgowała niezadowolenie. Dlatego Polacy chwycili za broń. Wybuchło Powstanie Listopadowego, któego celem było obalenie caratu i wyzwolenie z niewoli. Mimo zaciętości i zaangażowania powstanie upadło.

Los Polaków uczestniczących w nim był tragiczny. Władze carskie obeszły się okrutnie z uczestnikami powstania. Sku-tki tego odczuło całe społeczeństwo. Car zlikwidował sejm, wojsko polskie, zamknął instytucje naukowe i szkoły wyż-sze, nałożył kontrybucję i nakazał utrzymanie stutysięcznej armii. Unieważnił konstytucję i wprowadził stan wojenny. Prześladowania były bardzo dokuczliwe. Zesłano wtedy na Sybir tysiące Polaków, wtrącano ich do więzień i wcielano do wojska rosyjskiego.

Aby uniknąć okrutnej zemsty władz carskich, ponad dziesiędz tysięcy Polaków opuściło kraj. Uchodźców tych nazwano później Wielką Emigracją. Polacy osiedlali się w różnych krajach europejskich. Największa ich liczba pozostała we Francji. Osiedlali się także w Niemczech, Belgii, Szwajcarii, Anglii.

Wiele powodów złożyło się na to, że powstańcy opuszczali Królestwo Polskie. Niektórzy z emigrantów nie mieliby do czego wracać, gdyż władze carskie skonfiskowały majątki. Inną z ważniejszych przyczyn emigracji był wzmożony u-cisk i terror. Głównie władze carskie prześladowały powstańców. Wiele tysięcy ludzi zesłano na Sybir lub wcielono do wojska. Z okrucieństwem wobec Polaków zasłyną Iwan Paskiewicz, który był namiestnikiem Królestwa Polskiego.Prowadził brutalną politykę, wprowadził terror policyjny.

Prusy i Austria nie przeciwstawiły się takiej polityce. Ścigali również uczestników powstania, a następnie siłą wydalali do Królestwa Polskiego w ręce policji carskiej. Popierali oni antypolską politykę cara. Polacy mieszkający w Wielkim Księstwie Poznańskim odczuli to boleśnie, gdy zaczęto wyrzucać ich z urzędów i zastępować Niemcami. Odrębność Księstwa została bardzo ograniczona.

Uczestnicy powstania emigrując na zachód wyrażali także protest przeciwko podporządkowywaniu się obcej przemocy. Uważali, Ze o los Polski winni decydować Polacy. Pobyt na emigracji starali się wykorzystać dla celów narodowych. Będąc w krajach zachodnich mieli nadzieję na łatwiejsze pozyskanie sympatii tych krajów i pomocy ich rządów, czy ludów dla idei walki narodowej. Zjednywali sympatyków, aby odzyskać niepodległość. Nie było to łatwe, gdyż rządy różnych państw bały się rewolucjonistów, bały się walki, czy też wyrazów niezadowolenia w swoim kraju. Emigrantów jednak w wielu krajach przyjmowano entuzjastyczne. Rządy wypłacały emigrantom żołdy. Często Polakom szykowano entuzjastyczne przyjęcia, ułatwiano przemarsz, dostarczano żywność i przygotowywano kwatery.

Powstańcy, którzy wyemigrowali uniknęli surowych represji. Uciekli przed zemstą cara, nie zostali wcieleni do wojska rosyjskiego.Na pewno nie czuli się w pełni szczęśliwi poza krajem. Dawało im to jednak szansę na stabilizację i w miarę normalne życie. Znaczna część emigrantów starała się stworzyć sobie lepsze warunki bytowe. Ludzie młodzi studiowali, inni podejmowali pracę zawodową. Niektórzy zdobywali dobre pozycje społeczne.

Wybitni artyści tacy jak:A.Mickiewicz, J.Słowacki, F.Chopin stworzyli na emigracji swe najznakomitsze dzieła. W kraju pod zaborami nie mogliby tego zrobić. Twórczość tych artystów była związana z krajem rodzinnym, wyrażała miłość i tęsknotę do opuszczonej ojczyzny. Utwory przypominały o obowiązkach, wyrażały wiarę w zwycięstwo. Dodawało to otuchy wszystkim, którzy żyli na emigracji i tym, którzy pozostali w kraju.

Los emigranta nie był łatwy, jednak w tamtym okresie stał się koniecznością dziejową, dawał szansę na lepsze jutro i dalszą walkę o wolność ojczyzny.