Na powierzchni Ziemi wyróżnia się następujące rodzaje wietrzenia:
-wietrzenie fizyczne
-wietrzenie chemiczne
-wietrzenie biologiczne.
Wszystkie występują równocześnie, w różnych klimatach przebiegają jednak odmiennie. Charakter i intensywność wietrzenia zależy od klimatu, charakteru skały i poziomu wód gruntowych.
Wietrzenie fizyczne to rozpad skały bez zmiany jej składu chemicznego: skały kruszą się na bloki, gruz i ziarna, przez co powstają pokrywy gruzowe (piargi). Przeważa ono w klimacie zimnym i w wysokich górach, gdzie głównym czynnikiem niszczącym skały jest zamarzająca w szczelinach woda (zamróz). W klimacie gorącym i suchym przeważa wietrzenie fizyczne spowodowane dużymi wahaniami temperatury powierzchni skał. Dobowe różnice temperatur na pustyniach przekraczają 60*C.
Wietrzenie chemiczne to rozdrabnianie skał na skutek np. rozpuszczania, utleniania lub uwadniania, prowadzącego do zmiany składu mineralnego skały. W wyniku tego wietrzenia powstają zwietrzelinowe pokrywy gliniaste, a skały węglanowe ulegają krasowieniu. Przeważa ono w klimacie gorącym i wilgotnym, przy współudziale wody.
W klimacie umiarkowanym zima przeważa wietrzenie fizyczne, a latem występuje także wietrzenie chemiczne. Procesy wietrzenia występują tu mniej intensywnie.
Wietrzenie biologiczne(organiczne) to odrębny typ wietrzenia. Polega ono na mechanicznym i chemicznym niszczeniu skał, ponieważ wzrost korzeni roślin powoduje rozszerzanie się szczelin skalnych i pękanie skał, a substancje chemiczne i kwasy organiczne wydzielane przez rośliny rozpuszczają i rozkładają skały.
Ruchy masowe to proces przemieszczania się pokrywy zwietrzelinowej na stoku pod wpływem siły ciężkości. Zalicza się do nich: odpadanie cząstek skalnych, obrywanie się mas skalnych, osuwanie się zwietrzeliny oraz jej spełzywanie. Zjawiska te są przejawem procesu niszczenia i zrównywania wszystkiego, co zostało utworzone na powierzchni Ziemi. Występują one najczęściej w górach, ale nie tylko. Przyczyną powstawania zjawisk osuwiskowych jest zawsze zachwianie mechanicznej równowagi zbocza górskiego. Na masy skalne znajdujące się na stoku działa siła ciężkości, pod wpływem której zsuwają się. Naruszenie to może mieć wiele przyczyn: mogą to być wstrząsy sejsmiczne lub działalność gospodarcza człowieka niszcząca dolne fragmenty stoku (zapory, kopalnie, tunele). Jednak najgroźniejsza jest woda: każda zmiana systemu krążenia wód podziemnych ogromnie zwiększa zagrożenie osuwiskami.
Uaktywnienie procesów osuwiskowych powodują bardzo często długotrwałe opady. Rozmiary procesów osuwiskowych zależą od:
-nachylenia i skał budujących stoki
-układu warstw skalnych.
Jeżeli nachylenie stoków jest duże, ułożenie warstw skalnych zgodne z nachyleniem, a skały budujące stoki są miękkie, to jest to idealna sytuacja do tworzenia się osuwisk.
Każdego roku powstaje wiele osuwisk na całej kuli ziemskiej. Niosą one wielkie zniszczenia, a nawet śmierć. Jedno z największych osuwisk nastąpiło w 1911 roku w górach Pamiru (3 mld ton skał uległo przemieszczeniu). Najbardziej katastrofalny przebieg miało osuwisko powstałe na lessowym terenie Chin w1920 roku. Jego przyczyną było trzęsienie ziemi.
W Polsce zjawiska osuwiskowe występują najczęściej w Beskidach (Chryszczata) Tendencje do osuwisk występują w sąsiedztwie zapór wodnych w Rożnowie, Czchowie, Porąbce, Tresnej i Solinie. Na Niżu Polskim zagrożone są strome zbocza dolin rzecznych w Płocku, Warszawie, Toruniu, Sandomierza i Włocławka. Osuwiska powodują również fale morskie, a najsilniej cofają się brzegi Bałtyku 0 w okolicach Wolina i Kamiennej Góry (180m w ciągu 200 lat) a także w miejscowości Trzęsacz.
