Wirusy(Viwales)-organizmy tzw. niekompletne, tj. nie mające własnych układów enzymatycznych i rozpoznające wprawdzie własną informacje genetyczną, lecz bez możności przekazania jej samodzielnie następnym pokoleniom, muszą zatem korzystać z układów biologicznych pełnych, zawartych w żywych komórkach organizmów właściwych, są więc pasożytami bezwzględnymi, informacje genetyczne zakodowane w kwasie nukleinowym wirusa zmusza niejako komórkę gospodarza do produkowania nie składników jej właściwych, lecz nowych cząstek wirusowych (replikacja wirusów). Wirusy składają się z jednego z kwasów nukleinowych (DNA lub RNA) oraz z reguły z kapsydu-osłonki białkowej, która jednak nie ma żadnego znaczenia w metabolizmie i często przy wnikaniu do komórki gospodarza pozostawiana jest na zewnątrz, pełni ona funkcją ochronną dla kwasu nukleinowego w okresie bytowania wirusy poza komórką gospodarza, ponadto umożliwia adsorpcją wirusa na powierzchni komórki swoistej i ułatwia wprowadzenie do niej wirusowego kwasu nukleinowego. Cząstka wirusowa nosi nazwę wirionu. Wirusy są znacznie mniejsze od bakterii i filtry bakteryjne ich nie zatrzymują, dlatego nazywane bywają zarazkami przesączalnymi, wielkość ich waha się od około 10 do kilkuset nanometrów. Wirusy pasożytują w komórkach bakteryjnych, roślinnych i zwierzęcych oraz ludzkich. Nauka o wirusach jest wirusologia.
Wirusy przejawiają bardzo nieliczne (lub nie mają ich wcale) właściwości metaboliczne charakterystyczne dla komórek wyższych organizmów .Wniknięcie cząstki wirusowej do komórki gospodarza wywołuje istotne zmiany w jego metabolizmie, prowadzące do wytwarzania nowych cząstek wirusa. Tak więc wirusy nie „rozmnażają się”, lecz są reprodukowane przez układy enzymatyczny występujące w żywych komórkach. Do celów eksperymentalnych hoduje się zwykle wirusy wstrzykując je do zapłodnionego jaja kurzego, bądź też zakażając nimi komórki rosnące w kulturach tkankowych. Wiele wirusów, które nie rozwijają się po wstrzyknięciu ich wyrośniętemu kurczęciu, daje się hodować na kurzych zarodkach.
1-wirus ospy krowiej
2-wirus grypy
3-wirus mozaiki tytoniowej
4-wirus mozaiki ziemniaczanej
5-bakteriofagi
6-wirus brodawczaka królików
7-wirus południowej mozaiki fasoli
8-wirus „bushy stunt” pomidorów
