Przyczyny wojny z Turcją:
a) w 1618 wybuchła wojna 30-letnia. Brały w niej udział wszystkie państwa. Polska stanęła po stronie obozu katolickiego, a Turcja protestancka – powód konfliktu,
b) obie strony zgłaszały pretensje do Mołdawii
I wojna – 1620 – 1621 – Jan Kazimierz
W 1620 wojska polskie wyruszyły do Mołdawii aby obronić księcia mołdawskiego – Grazzianiego. Przeciwko jego władzy wystąpiła Turcja. Kiedy Polacy znaleźli się w Mołdawii, Turcy zastąpili im drogę. Bitwa pod Cecorą – katastrofa Polaków – wojska polskie zmuszone zostały do odwrotu. Następna bitwa – 1621 pod Chocimem – tym razem zakończyła się sukcesem Polaków. Jednak walki w 1621 zostały przerwane.
Sytuacja w Polsce.
Jan Kazimierz chciał wzmocnić władzę królewską. Wszystkie urzędy sprawowane przez magnaterię były dożywotnie i Jan Kazimierz chciał to zmienić. Magnateria miała podpisać, że w razie złego sprawowania władzy przez nich, zostaną zdjęci ze stanowiska. Magnateria protestuje. Jan Kazimierz nie miał potomka, dążył do sojuszu z Francją, a magnateria z Habsburgami. To doprowadziło do konfliktu. Jan Kazimierz chciał oddać tron w ręce francuskiego księcia – Kondeusza, magnateria wystąpiła przeciw tej decyzji. Rokosz Lubomirskiego – wystąpienie przeciwko królowi – bitwa pod Mątwami. Pozycja króla jest osłabiona i musi zgodzić się na sojusz Polski z Habsburgami i żadnych reform. Jan Kazimierz rezygnuje ze sprawowania władzy – 1668. Kolejna wolna elekcja – 1668 – M. K. Wiśniowiecki – schorowany, nieudolny, podporządkowany magnaterii.
II wojna – 1671 – 1674 – I etap – M. K. Wiśniowiecki
Polska była nieprzygotowana do wojny – myśleli, że są nie do pokonania. Twierdza w Kamieńcu Podolskim, która miała być twierdzą nie do zdobycia, zdobyta przez Turcję. Walki toczą się na polskiej części Ukrainy. Turcy opanowują południowo – wschodnie krańce Polski. Michał K. Wiśniowiecki – stchórzył. Zgodził się na podpisanie traktatu w Buczaczu – 1672:
a) zgodził się na oddanie im zdobytych ziem,
b) musiał płacić coroczny haracz,
c) Polska stała się wasalem tureckim
W 1673 przedstawiono na sejmie warunki traktatu, które szlachta odrzuciła. Nałożono bardzo duże podatki, aby uzbroić 15.000 armię. Na czele stanął Jan III Sobieski. To spowodował wiele sprzeciwów ponieważ był nisko urodzony i sympatyk sojuszu Polski z Francją. W 1673 odbyła się koronacja Jana III Sobieskiego na króla Polski.
– do 1676 – II etap – Jan III Sobieski
Traktat w Żurawnie – 1674:
a) zerwanie postanowień w Buczaczu,
Jan III Sobieski chce współpracować z Francją – 1675. Tajny układ w Jaborowie – szlachta zmusiła króla do rezygnacji z tych planów. Walka z Turcją zakończyła się w 1676:
a) Polska utraciła twierdzę w Kamieńcu Podolskim
Parę lat później Turcja zagroziła Austrii. W 1683 króla Austrii zwraca się do króla Polski o zawarcie sojuszu:
a) obie strony będą się wspomagały w walce z Turcja,
b) żadna ze stron nie będzie podpisywała osobistego pokoju z Turcją.
Oblężenie Wiednia.
Turcy oblegają Wiedeń. Cesarz Leopold ucieka i wzywa na pomoc Jana III Sobieskiego. Przybył i pobił Turków. W Wiedniu obwołano cesarza Leopolda tchórzem, a Sobieskiego owacyjnie powitano. Sobieski wraca do Polski. W 1684 zawiązała się Święta Liga – sojusz Wenecji i państwa papieskiego z Polską i Austrią. 1699 zawarcie pokoju w Karłowicach – największe zyski dla Austrii:
a) Austria – panowanie na Węgrzech,
b) Wenecja zdobyła Peloponez,
c) Polska – tylko – odzyskała Kamieniec Podolski i tereny utracone traktatem w Żurawnie.
