pierwsza wolna elekcja- Henryk Walezy-1573 (viritum-osobiscie)
1.sejm konwokacyjny-przedtsawienie kandydatów na króla
2sejm elekcyjny-wybór króla przez szlachte
3. sejm koronacyjny- koronacja na króla
artykuły henrykowskie- zobowiązanie wszytskich kolejnych władców elekcyjnych dotyczyły ustroju panstwa. król zobowiazywał sie m.in ze: 1.uznaje wolna elekcje i nie bedzie uznawał monarchi dziedzicznej 2.co 2 lata zwoła sejm, 3.bedzie przestrzegał konfederacji warszawskiej 4.przy swoim boku bedzie utzrymywał rade 16senatorów, kontynuujac jego poczyniania 5. jezeli złamie które kolwiek postanowienie, poddani bede mieli prawo wypowiedziec mu posłuszenstwo.
stefan batory i jego panstwo.
bezkrólewie-integrum władne w polsce 1574-1576
-poszerzył granice panstwa polskiego
-zwyciestwo w wojnie z moskwą
-przyłaczył do polski Inflanty
przyczyny wojen ze szwecja:
-chec opanowania inflant
-chec odzyskania przez zygmunta 3 korony szwedzkiej
-przyłaczenie do polski estoni
-chec opanowania m. bałtyckiego
bitwy ze szwecja:
-1605-Kircholm-jan karol chodkiewicz-uzycie husarii
-1627-pod oliwa- przegrana wojsk polski
-1629-pod trzcian-dowodził hetman Koniecposlki
potop szwedzki
w ciagu3miesiecy cały kraj zalały wojska szwedzkie, król jan kazimierz ucieka z polski na slaśk. obrona jasnejgóry(karol gustw) przeor August Kordecki-jasna góra obroniła sie przed szwedami.
wojna partyzancka za szwedami
warunki pokoju:
-król polksi rezygnuje z korony szwedzkiej
-czesc inflantprzechodzi pod panowanie szwecji
-polska traci prusy ksiazece
przyczyny wojen z turcją
-rywalizacja polski i litwy o wpływy polityczne w mołdawii
-najazdy kozaków na tereny tureckie
-konflikty przygraniczne
-pomoc polski udzielona habsburgom w konflikcie z siedmiogrodem
przebieg wojen
1poł 17wieku-
-bitwa pod cecorą (imperium osmańskie) Stanisław żólkiewski 1620
-bitwa pod chocimem 1621-jan karol -wygrana wojsk polskich chotkiewicz
2poł17wieku
-bitwa pod kamiencem podolskim w 1672 (przegrana polaków)
chaniebny kontrakt w buczaczu
-polska traci prawobrzezna ukraine i podole wraz z tweirdza w kamieniu pomorkism
-haracz na rzecz turcji
-polska staje sie lennikiem turcji
bitwa pod chociemem -hetman jan sobieski(zwycoestwo polaków)
bitwa pod wiedniem 1683 polska husaria(odsiecz wiedenska)
pokój z turcją1699karłowice
-polska odzyskuje utracone ziemie
przyczyny wojen polsko-rosyjskich
-konflikt o inflanty
-konflikt dynastyczny
-konflikt wyznaniowy(chec podporzadkowania koscioła prawosławnego)
przebieg wojen
-1609-poczatek wojen z rosja
obleganie ziemi smolenskiej przez oddziałypolskie
-1610bitwa pod kłószynem
-Hetman Stanisław Zółkiewski
zajecie moskwy przez oddziały polksie
-królewicz władysław4 powołanyna tron rosyjski
warunki pokoju w polanowie1634
-rosja odzyskala ziemie smolenska, czernichowska, sierbierska
-właysław4 zrzeka sie pretensji do tronu rosyjskiego
przyczyny wybuchu powstania chmielnickiego
-walka z kosciołem prawosławnym
-zwiekszenie rejestru kozaków
-konflikt pomiedzy kozakami a szlachta, magnateria
przebieg walk powstańczych:
1648-wybuch powstania pod dowódctwem Bohdana chmielnickiego na Ukrainie
-1.10.1648(król władysław4) zwyciestwo powstancw pod zółtymi wodami
kozacy chcieli ugruntowac swoja pozycje.
Ugoda w Zborowie-chmielnicki zostaje hetmanem, zwiekszenie rehestru kozaków z 20-40tys
-w 1651bitwa pod beresteczkiem-przegrana kozaków
ugoda w białej cerkwi- zmniejszenie liczby kozaków rejestriwanych do 20tys, zmnijeszenie ich terytorium
-1652-1658 powstanie przeradza sie w wojne polsko-rosyjka
ugoda w perejasławiu1654
rosja udziela pomocy kozakom
1654-1667-wojna polskorosyjka
1667-warunki pokoju w andruszowie
-polska utraciła na rzecz rosji, ziemie smolenska, czenichowska, siebierska, ukraine po lewej stronie dniepru z kijowem.
-zapeniał swobode wyzn. prawosławia w polsce
-sojusz polski i rosji przeciwko rosji
pokojpodpisał kasztelan krzysztofgrzymuntowski.
wewnetrzny rozkład panstwa polskiego w 17 w.
konfederacj rp-zbrojne wystapienieszlachty w celu obrony jej interesów.
rokosze-wystapienie zbrojne przeciwko królowi-np rokosz przeciwko zygmuntowi wazie organizowany został rokoszw 1606 zwany rokoszem zebrydowskiego oraz rokosz lubomirskiego przeciwko janowi kazimierzowi w 1666.
liberum veto-1652-poraz pierwszy został zerwany sejm prez władysłwa scinskiego za namowa janusza radziwiła.
ocena rzadów władców elekcyjnych od 1587-11696
-zygmunt 3waza- pochodził ze szwecji, niechtny stosunekdo polski, 1587-1632-panowanie w polsce, wojny z rosja i turcja, w 1596 przeniósł stolice do warszawy
-władysław 4- był synem zygmunta 3 wazy(elekcja)
1632-1648-rozbudowa polskiej floty wojennej, wybucha za jego panowania powst. chmielnickiego,osłabienie pozycji króla
-jan kazimierz
1648-1668-konflikty, wojny-powst. chmielnickiego, potop szwedzki, wojna polsko-rosyjka, rokosz
michał korybut-wisniowiecki
1669-1673-panowanie, traktat w buczaczu, władca nieuolny
-jan3sobieski
-wojna z turcja, traktat z aurstria, zakonzczenie konfliktu z rosja
