Wojny polsko – rosyjskie w i połowie XVII wieku

 

 

 

1. Przyczyny wojny.

2. Przebieg wojny.

3. Konsekwencje.

 

 

Na przełomie XVI i XVII wieku Rosja przeżywała głęboki kryzys wewnętrzny, który nastąpił po śmierci cara Iwana IV Groźnego, który nie zapewnił następstwa tronu, tym samym Rosja znalazła się w okresie kryzysu dynastycznego, który był pogłębiony tajemniczymi okolicznościami śmierci carewicza Dymitra. Pozatym w Rosji wzrastał ucisk feudalny, tym samym wzrastało niezadowolenie chłopów, a wreszcie doszło do wybuchu powstania chłopskiego – powstania Iwana Bołotnikowa. W tej sytuacji nowo wybrany car Wasyl Szujski zdecydował się na sojusz Rosji ze Szwecją. W następstwie czego dochodzi do interwencji Szwecji w sprawy wewnętrzne Rosji. Szwedzi przyczynili się do opanowania powstania chłopskiego w Rosji.

Po 1569r. Rzeczpospolita była nastawiona na wschodni kierunek polityki zewnętrznej, na wschodzie dopatrywano się polskiej racji stanu, a taka sytuacja znajdowała poparcie u polskiej magnaterii i częściowo szlachty polskiej. Zygmunt III Waza był zastawiony na prowadzenie polityki dynastycznej.

Wojna z Rosją rozpoczęła się w 1604r. interwencją polskiej magnaterii popierającej Dymitra Samozwańca, tzw. ,,dymitriadą’ pierwszą, potem drugą kończącą się krótkotrwałym sukcesem, dojściem polaków do Moskwy, przejęciem tronu carskiego przez Dymitra i ostatecznym niepowodzeniem. Ten pierwszy okres wojem polsko-rosyjskich w XVII wieku miał charakter wojen prywatnych. Dopiero w następstwie sojuszu rosyjsko-szwedzkiego i interwencji Szwecji w sprawy Rosji. Wojny polsko-rosyjskie w 1609 roku oficjalnie były prowadzone za zgodą Zygmunta III Wazy. Polacy przystąpili do oblężenia Smoleńska, z pomocą wyruszyły wojska rosyjsko – szwedzkie. W następstwie czego doszło do ważnej bitwy pod Kłuszynem w lipcu 1610r., gdzie wojska polskie odniosły zwycięstwo pod dowodzeniem hetmana Stefana Żółkiewskiego, w następstwie czego dotarł do Moskwy, gdzie doprowadził do ugody z magnaterią rosyjską. Ugoda mówiła o obietnicy przejęcia tronu carskiego przez królewicza Władysława, syna Zygmunta III Wazy, przy warunku że Władysław przejdzie na prawosławie. Na tę propozycję nie zgodził się Zygmunt III Waza, żądając osobiście tronu carskiego dla siebie. Z kolei na tę propozycję nie zgodziła się magnateria rosyjska. W następstwie wkrótce w 1611r. wybucha powstanie w Rosji przeciwko Polakom. Dwa lata później w 1613r. w Rosji wprowadza się warunki przejęcia władzy carskiej, tron przejmuje Michał Fiodorowicz-Romanow, za jego rządów w Rosji będą ,,wielkie czasy” a dynastia Romanowów będzie ostatnią dynastią carów w Rosji rządzących do pierwszej wojny światowej, do rewolucji w 1917r. Kolejne najazdy Polaków na Moskwę zakończyły się niepowodzeniem.

Wojeny polsko-rosyjskie zakończyły się rozejmem w Dywilinie w 1619r.. Na jego podstawie Polska uzyskała Smoleńszczyznę, a także ziemię czernihowską i siewierską. Rozejm został potwierdzony pokojem w Polanowie 1634r. Przy Polsce pozostały uzyskane ziemie, poza tym król Władysław IV zrzekł się roszczeń do tronu carskiego.