Wprowadzenie do makroekonomii

Wprowadzenie do makroekonomii.

Produkt krajowy brutto (PKB, GDP) – miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.

Wartość dodana – przyrost wartości dóbr w wyniku określonego (danego) procesu produkcji.

Dobra finalne – dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Są to albo dobra konsumpcyjne zakupione przez gospodarstwa domowe, albo dobra kapitałowe (inwestycyjne) – np. maszyny – nabywane przez przedsiębiorstwa.

Dobra pośrednie – dobra częściowo przetworzone, które stanowią nakład w procesie produkcji w innych przedsiębiorstwach, gdzie są zużywane.

Inwestycje – zakupy nowych dóbr kapitałowych przez przedsiębiorstwa.

Oszczędności – ta część dochodu, która nie została wydana na zakup dóbr i usług.

Zapasy – dobra trzymane obecnie w przedsiębiorstwie na potrzeby przyszłej produkcji lub sprzedaży.

PKB w cenach rynkowych – miara produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi.

PKB w cenach czynników wytwórczych – miara produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich.

PKB w cenach rynkowych jest więc wyższy od PKB w cenach czynników produkcji o wielkość podatków pośrednich (pomniejszoną o sumę ewentualnych subsydiów do dóbr i usług).

Rozporządzalne dochody osobiste – dochody gospodarstw domowych po uwzględnieniu podatków bezpośrednich i płatności transferowych. Wielkość ta informuje nas o tym, ile gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na wydatki i oszczędności.

Eksport – dobra, które zostały wytworzone w kraju, a następnie sprzedane za granicę.

Import – dobra, które są produkowane za granicą i tam nabywane na potrzeby gospodarki krajowej.

PNB – miernik całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług przez czynniki produkcji. PNB jest równy PKB powiększonemu o dochody netto z tytułu własności za granicą.

Amortyzacja – inaczej zużycie kapitału trwałego, jest miarą szybkości zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia.

Dochód narodowy – produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce. Oblicza się go przez odjęcie amortyzacji od PNB w cenach czynników produkcji.

Deflator PNB – stosunek nominalnego PNB (w cenach bieżących) do PNB w ujęciu realnym (w cenach stałych), wyrażony w postaci wskaźnika.

Realny PNB per capita – realny PNB podzielony przez liczbę mieszkańców kraju.