Zadaniem narzadow wydalniczych jest odebranie z plynow ustrojowych i usuniecie z organizmu koncowych – zwykle toksycznych – produktow metabolizmu, zwiazkow, ktore zostaly niepotrzebnie wprowadzone do organizmu, oraz nadmiaru wody i soli mineralnych w postaci jonowej. Narzady te spelniaja funkcje wydalnicza i osmoregulacyjna.
Bez wzgledu na wystepujace roznice w budowie ukladow wydalniczych, jednostka anatomiczna i funkcjonalna tego ukladu jest kanalik wydalniczy.
Kanalik wydalniczy moze wychwytywac metabolity z jamy ciala za posrednictwem komorek znajdujacych sie na slepych koncach kanalikow (protonefrydium), bezposrednio – za pomoca urzesionych lejkow (metanefrydium) lub z gestej sieci naczyn krwionosnych przez torebke klebuszka (cialka nerkowe)
W poczatkowym odcinku z plynow ustrojowych do jego swiatla przedostaja sie prawie wszystkie substancje w nich zawarte. Plyn ktory sie przedostal nosi nazwe moczu pierwotnego, a jego sklad prawie nie rozni sie od skladu plynow ciala. Ma wiec cisnienie osmotyczne takie jak plyny ustrojowe, czyli jest w stosunku do nich izotoniczny. W dalszej czesci kanallika wydalniczego komorki jego sciany zwrotnie, na zasadzie transportu, obowiazkowo wychwytuja substancje potrzebne organizmowi, np. cukry i aminokwasy w calosci a wode i wazne dla organizmu jony w pewnej ilosci.
W koncowym odcinka kanalika wydalniczego wchlaniana jest woda i sole mineralne w ilosciach zaleznych od potrzeb czyli tak aby gwarantowac plynom ustrojowym cisnienie osmotyczne w granicach normy fizjologicznej.Plyn opuszczajacy kanalik wydalniczy zwany jest moczem, zawiera wodny wodny roztwor azotowych prodoktow metabolizmu oraz nadwyzke soli mineralnych.
