Wyprawy krzyżowe

 

 

Idea wypraw krzyżowych pojawiła się pod koniec XI wieku. Papież Urban II, który dążył do umocnienia swej władzy wpadł na genialny pomysł odbicia Ziemi Świętej z rąk niewiernych, która od VIIw. znajdowała się w ich rękach. W wieku X i XI Jerozolimę podbili tzw. Turcy Serdżuccy. Całkowicie opanowali ją ok. 1070r. Ponieważ byli oni fanatycznymi wyznawcami islamu rozpoczęły się tam prześladowania chrześcijan. Była to jedna z przyczyn późniejszych krucjat. Inną przyczyną była możliwość kulty w Ziemi Świętej. Chyba dla każdego chrześcijanina ważne jest by odwiedzić miejsca, gdzie żył Chrystus. Wzrosło również zagrożenie Bizancjum. Cesarz Bizantyjski Aleksy Konnen zwrócił się o pomoc do papieża. Sam nie poradziłby sobie z jakże liczną armią niewiernych. W zamian za pomoc obiecał usunąć wielką schizmę, czyli rozpad w kościele. Inna przyczyna to, najważniejsza dla rycerzy chęć wzbogacenia się. Każdy wieśniak i prosty chłopek, który wziął udział w krucjacie miał nadzieje na szybkie wzbogacenie się. Idea ta spotkała się z szerokim odzewem wśród fanatycznych chrześcijan. Do wyruszenia I krucjaty przyczyniła się również rekonkwista, czyli akcja wyzwolenia Hiszpanii z rąk Maurów, czyli Arabów. W 1063r. Aleksander II apelował o pomoc dla Hiszpanii, co spotkało się z szerokim odzewem. Wreszcie w 1095r. Urban II zwołał synod w Clement, gdzie przedstawił pomysł wypraw krzyżowych. Szeroko przeprowadzona akcja propagandowa odbiła się szerokim echem w Europie. Pierwszej wyprawy do Jerozolimy nie można chyba nazwać krucjatą. Jej wodzem był Piotr z Amiens, a udział w niej brali chłopi, którzy nie potrafili nawet trzymać miecza i garstka rycerzy. Jak można się domyślić wyprawa ta zwana ludową zakończyła się totalną klęską, a jej uczestnicy stali się niewolnikami. Pierwsza prawdziwa Krucjata do Ziemi Świętej miała miejsce w 1096r. Brało w niej udział ponad 300. tys rycerzy głównie z Francji. Armia ta była podzielona na cztery grupy. Pierwsza to mieszkańcy Prowansji na czele z Rajmundem Hrabią Tuluzy, druga to Normanowie, których wodzem był książę Robert, a trzecia to pozostali na czele z Godfrydem i Baldwinem i Boullion. Czwartą zaś, Normanami z południowej Italii dowodził Boemund, książę Tarentu. Armia krzyżowców dotarła aż do Konstantynopola, gdzie złożyła hołd Aleksemu obiecując mu zdobyte tereny. Trochę chyba oszukali cesarza, gdyż zdobyte tereny miały stać się własnością papież i jego państwa. Dziesiątkowani przez liczne walki, choroby i zarazy rycerze powoli zbliżali się do Ziemi Świętej. W 1097r. stoczyli zwycięską bitwę pod Doryleum. Po tym zwycięstwie dotarli do Cylicji (Południowo Wschodniej części Azji Mniejszej), gdzie nastąpiło rozejście się armii. Baldwin ruszył na Edessę, zdobył ją w 1098r. przekształcił ją w I Państwa Łacińskie zwane Hrabstwem Edessy. Boemund i Tarentu zdobył Antiochię i tak powstało II Państwo Łacińskie. Wreszcie bracia Baldwin i Godfryd połączyli siły i doszli na czele 20000 żołnierzy do Jerozolimy. W 1099r. w lipcu rozpoczął się szturm na to miasto. Po trzech dniach zmagań miasto zdobyto, a Krzyżowcy dokonali brutalnej rzezi mieszkańców Jerozolimy. Na jej tronie zasiadł Godfryd i stał się lennikiem papieskim. Niestety wkrótce po tym zmarł, a władzę po nim w 1100r. przejął jego brat. Zdobyte tereny tj. Jerozolima, Antiochia, Edessa, Hrabstwo Typolisu i okalające go tereny zostały nazwane Królestwem Jerozolimskim. W czasie I Wyprawy tworzyły się zakony do ochrony pielgrzymów. Tak to w 1118r. Hugo de Payens założył I zakon Templariuszy. W 1130r. powstał zakon Joannitów założony przez Rajmunda Ruy. Wreszcie w 1191r. powstał Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, czyli Krzyżacy, nazywani tak od czarnego krzyża noszonego na płaszczu. Zakonnicy tacy oprócz ślubów zakonnych składali również śluby walki z niewiernymi. W 1144r. Królestwo Jerozolimskie straciło Edessę. Stało się to przyczyną wyruszenia w 1047r. drugiej wyprawy Krzyżowej. Jej przywódcami byli Konrad III- król Niemiecki i Ludwik VII, król Francji. Niestety nie udało się odzyskać Edessy, mało tego nastąpił poważny kryzys Jerozolimy, w 1187r. Turecki Sułtan Saladyn opanował ją w całości, za wyjątkiem Tyru, Trypolisu i Antiochii, a władcy muzułmańscy zjednoczyli się przeciwko chrześcijanom. To zaś stało się przyczyną wyruszenia w 1189r. III już Krucjaty. Tym razem na jej czele stanęli Fryderyk Barbarossa, Ludwik Filip i Ryszard Lwie Serce. Na nieszczęście dla armii podczas kąpieli w rzece Salef utonął Barbarossa. Nastąpiło zamieszanie w wojsku i niedobitki dotarły do Palestyny. Ludwik Filip zdobył Akkę, natomiast Ryszard opanował Cypr, kontynuował walki i odniósł kilka znaczących sukcesów. Doprowadziło to do zawarcia pokoju z Saladynem, na mocy którego chrześcijanie otrzymali wąski pas ziemi pomiędzy Tyrem a Jaffą i pełną swobodę dla pielgrzymów odwiedzających Święte Miejsca. Inicjatorem IV Krucjaty był w 1202r. papież Innocenty III. Dowódcami wojsk zostali Bonifacy i Baldwin- hrabia Flandrii. Armia zebrała się w planowanym terminie w Wenecji, ale zatrzymała się tam z powodu braku pieniędzy na transport do Jerozolimy. Wtedy z pomocą wystąpił Doża Wenecki Dandalo. Obiecał pomoc, ale w zamian za to Krzyżowcy uderzą na port konkurencyjny dla Wenecji,a mianowicie Zadar. Było to pierwsze wynaturzenie tej krucjaty, gdyż zaczęła ona walkę z chrześcijańskim Zadarem. W czasie oblężenia do obozu przybył Aleksy. syn obalonego cesarza Bizantyjskiego Izaaka. W zamian za pomoc obiecał pieniądze, żołnierzy i transport. Drugim wynaturzeniem był atak na Konstantynopol. Krzyżowcy zdobyli go, ale Aleksy nie dotrzymał obietnicy. Zdenerwowani rycerze w kwietniu 1204r. zaatakowali Konstantynopol, złupili go, a Cesarstwo Bizantyjskie stało się Cesarstwem Łacińskim. W 1212r. jakiś Średniowieczny psychopata, lub handlarz niewolników wpadł na pomysł, że Jerozolimę zdobyć mogą tylko niewinnymi rękami dzieci. W tymże roku wiele dzieci z całej Europy wyruszyło do Ziemi Świętej. Wiele z nich zmarło w drodze z wycieńczenia, głodu lub z chorób, a reszta dostała się w ręce kupców, którzy bezdusznie oddali je w ręce handlarzy niewolników. W sumie krucjat było VII, ale dalsze nie przyniosły żadnego skutku. Ostatnia twierdza Krzyżowców upadła w 1292r., a był to Akkon. Warto jeszcze omówić skutki Krucjat:

-nastąpił rozwój gospodarki

-pogłębiła się znajomość kultur wschodu

-Europa wzbogaciła się o doświadczenia militarne

-powstały zakony, które odegrały wielką rolę w późniejszej historii Europy

-nastąpił wzrost autorytety papieża

-powiększył się majątek kościelny

-wzbogaciły się miasta zaopatrujące Krzyżowców

-minusem Krucjat były z pewnością olbrzymie straty w ludziach

-nasiliły się postawy antysemickie, powstawały pierwsze Getta