Wyżyna Kielecko – Sandomierska

 

 

Polozenie:

Rozciaga sie miedzy Pilica a Wisla.

Rzezba:

Pod wzgledem rezby nalezy do pasa faldowan paleozoicznych i mezozoicznych. Paleozoik pokryty jest osadami czwartorzedowymi (polodowcowymi). Centrum stanowia gory Swietokrzyskie z Lysica (612). Wyzyna Kielecko-Sandomierska jest pozostaloscia gorotworu hercynskiego. Zbudowana jest z:

– kwarcytow kambryjskich i dewonskich

– wapieni kredowych i jurajskich

– piaskowcow triasowych

– marmurow, lupkow i ilow

Cechy rzezby gor Swietokrzyskich:

– rzezba rusztowa – wytworzona w wyniku zroznicowanej odporonsci skal na wietrzenie. Lancuchy gorskie sa zbudowane ze skal najtwardszych, pomiedzy nimi erozja utworzyla w skalach mniej odpornych podlozne zaglebienia.

– kaptaz rzeczny – wystepuje w dolinach erozyjnych rzek : Lubrzanki i Pokrzywianki. Spowodowany jest erozja wsteczna rzek.

– formy krasowe rozwinely sie w wapieniach pod Checinami (jaskinia Raj)

– goloborza – pozostalosc po ladolodzie, rumowisko kwarcytow na stokach Lysicy powstale w wyniku wietrzenia mrozowego

– inwersja rzezby

– nalessie wytworzyly sie wawozy, parowy lessowe

Opady umiarkowane, czesto wystepuja burze i nawalnice.

Gleby skaliste i szieletowe, w dolinach rzek lessowe i czarnoziemy.

Roznorodne byly bogactwa mineralne regionu Swietokrzyskiego. W krzemionkach Opatowskich juz w epoce Kamiennej (4200-1700 lat p.n.e) czynna byla kopalnia krzemienia pasiastego. Jak potwierdzily badania archeologiczne, w okresach rzymskich wydobywano tu i przetwarzano rude zelaza. Wydobywano tez galene (rude olowiu) kolo Checin, rudy miedzi, a obecnie eksploatuje sie wapienie (marmury kieleckie), ily ceramiczne, piaskowce i inne surowce skalne.